________________
16
ਅਚਾਰਿਆ ਸਬੂਲੀਭੱਦਰ ਜੈਨ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਚਾਰਿਆ ਸਬੂਲੀਭੱਦਰ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਚਾਰਿਆ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੈਨ ਸਵੈਤਾਂਵਰ ਫਿਰਕੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ, ਗਨਧਰ ਇੰਦਰਭੂਤੀ ਗੌਤਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਰਿਆ ਸਬੂਲੀਭੱਦਰ ਨੂੰ ਮੰਗਲ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ ਮਗਧ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਾਟਲੀਪੁਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਆਪ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅੰਤਿਮ ਨੰਦ ਰਾਜੇ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਚੰਦਰਗੁਪਤ ਨੇ ਅਪਣਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਕਮਜੋਰ ਰਾਜਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਰਾ ਰਾਜ ਸਾਜਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਕਡਾਲ ਨੰਦ ਰਾਜਾ ਦੇ ਮਹਾਂ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਸ਼ਕਡਾਲ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ 7 ਪੁੱਤਰੀਆਂ ਸਨ। ਸ਼ਕਡਾਲ ਇੱਕ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੁਣ ਮੰਤਰੀ ਪੱਦ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਕੋਲ ਆਇਆ। ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸਥੂਲੀਭੱਦਰ ਪਾਟਲੀਪੁਤਰ ਦੀ ਰਾਜ ਵੇਸ਼ਿਆ ਕੋਸ਼ਾ ਦੇ ਘਰ 12 ਸਾਲ ਕਾਮ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਗਿਆਨ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਘਰ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਚੁਕਾ ਸੀ। ਸਕੂਲੀਭੱਦਰ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਘਰ ਆਇਆ। ਪਰ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਕਾਮ ਭੋਗਾਂ ਤੋਂ ਨਫਰਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਚਾਰਿਆ ਸੰਭੂਤਵਿਜੇ ਮਗਧ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋ ਕੇ ਸਥੂਲੀਭੱਦਰ ਮੁੰਨੀ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸ਼ਰੀਅੰਕ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪੱਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਜਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਅਪਣੀਆਂ 7 ਭੈਣਾਂ ਸਮੇਤ ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਹਿਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਾਧੂ ਬਣਨ
[77]