________________
ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਇਲਾਵਰਧਨ ਨਗਰ ਦੇ ਸੇਠ ਧਨਦੱਤ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਧਨਵਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਦੁੱਖੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਜਯੋਤਸ਼ੀ ਦੇ ਆਖਣ ਤੇ ਸੇਠ ਨੇ ਨੱਟਾਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਇਲਾਦੇਵੀ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਦੇਵੀ ਖੁਸ਼ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਕੇ ਸੇਠ ਨੂੰ ਵਰ ਮੰਗਣ ਲਈ ਆਖਿਆ। ਸੇਠ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਵਰ ਮੰਗਿਆ, ਸੁਭਾਗ ਨਾਲ ਇਲਾਦੇਵੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਧਨਵਤੀ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਪੁੱਤਰ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
| 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਪਣੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਨਿਕਲੀਆ। ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਨਟ ਲੋਕ ਕਰਤਵ ਵਿਖਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਭ ਸਾਥੀ ਕਰਤਵ ਵੇਖਣ ਲਈ ਉੱਥੇ ਰੁਕ ਗਏ। ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਟਕ ਵੇਖਦੇ ਵੇਖਦੇ ਨਟ ਪੁੱਤਰੀ ਤੇ ਪਈ। ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਰਦੰਗ ਵਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਉਸ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਤੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚੈ ਕੀਤਾ।
ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਦਾਸ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ। ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਨਟ ਪੁੱਤਰੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨਾਲ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੇਠ ਨੇ ਅਪਣੀ ਜਾਤ ਦਾ ਵਾਸਤਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਖਿਆ, “ਪੁੱਤਰ! ਤੂੰ ਨਟ ਪੁੱਤਰੀ ਪਿੱਛੇ ਕਿਉਂ ਭੱਜਿਆ ਫਿਰਦਾ ਹੈਂ। ਤੈਨੂੰ ਇੱਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਕੰਨਿਆ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਤਾ, ਪਿਤਾ ਦੇ ਲੱਖ ਸਮਝਾਉਣ ਤੇ ਵੀ ਇਲਾਈਚੀ ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੋਇਆ। ਮਾਤਾ, ਪਿਤਾ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਖੁਸੀ ਲਈ ਨਟ ਕੋਲ
[171]