________________
36
ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ
ਵਿਦੇਹ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀਤਸ਼ੋਕਾ ਨਾਂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਦਮਰਥ ਦੀ ਰਾਣੀ ਬਨਮਾਲਾ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ, ਵਿਨੈਵਾਨ ਅਤੇ ਧਰਮਾਤਮਾ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਸਾਰਥਵਾਹ ਨੇ ਘੋਰ ਤੱਪਸਵੀ ਸਾਗਰਦੱਤ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਬੜੀ ਸ਼ੁਭ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਦੇ ਕੇ ਦਾਨ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਫੁਲਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕੀਤੀ। ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਜਦ ਇਹ ਦਾਨ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁਨੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਯੋਗ ਸਮਝ ਕੇ ਮੁਨੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿਤਾ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ, “ਗੁਰੂ ਦੇਵ! ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਸ਼ਨਾ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਆਨੰਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸੰਬਧ ਹੈ”? ਅੱਬਧੀ ਗਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਮੁਨੀ ਨੇ ਭਵਦੇਵ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸੰਬਧਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦਾ ਵਰਣਨ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਧੂ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ”।
ਉਹ ਘਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਸਾਧੂ ਬਣਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਗਣ ਲੱਗਾ। ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੇ ਤੂੰ ਸਾਡਾ ਸੱਚਾ ਭਗਤ ਹੈਂ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਸਾਧੂ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਤੈਨੂੰ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਧੂ ਬਣਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ। ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਰਾਜ ਦਾ ਸੁਖ ਭੋਗ ਕਰੋ”। ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਖਣ ਤੇ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਜਾਪਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਬੰਧਨਾ ਵਿੱਚ ਜੱਕੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ [151]
