________________
ਮਹਾਨ ਤੱਪਸਵੀ ਧੰਨਾ ਮੁਨੀ ਧੰਨਾ ਮੁਨੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਅਨੁਤਰੋਪਾਤਿਕ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਕਾਕੰਦੀ ਨਗਰੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਇਕ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਕਾਕੰਦੀ ਨਗਰੀ ਪਧਾਰੇ। ਧੰਨ ਕੁਮਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਅਪਣੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਸਾਧੂ ਬਣਨ ਦਾ ਨਿਰਨਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਕੋਲ ਸਾਧੂ ਬਣ ਗਿਆ।
ਸਾਧੂ ਬਣਦੇ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਦੋ – ਦੋ ਵਰਤਾਂ ਦਾ ਤੱਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਪਾਰਨੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਉਹ ਰੁੱਖੇ ਸੁਕੇ ਅਤੇ ਰਸ ਰਹਿਤ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਵਰਤ ਖੋਲਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਧੰਨ ਮੁਨੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਸ਼ਕਤੀ ਵਰਧਕ ਘੀ ਆਦਿ ਦਾ ਇਸਤਮਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਉਹ ਬਚਿਆ ਖੁਚਿਆ ਭੋਜਨ ਵੀ ਥੋੜੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ। ਜੋ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਗੁਪਤ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਹਿਣ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਜੇ ਪਾਣੀ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਭੋਜਨ ਨਾ ਮਿਲਦਾ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਹੀ ਭੋਜਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਨਾ ਕੀ ਅਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪਾਲਨ ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ। | ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧੰਨ ਮੁਨੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਰਾਗ ਰਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਗਲੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਉਤਾਰਦੇ ਸਨ। ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਤੱਪ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਧੁੰਨਾ ਮੁਨੀ ਦਾ ਸਰੀਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਗ ਸੁਕ ਕੇ ਕੰਡਾ ਬਣ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੋਲਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਗੱਡੀ ਦੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧੰਨਾ ਮੁਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਉੱਠਦੇ ਬੈਠਦੇ ਕੜ ਕੜ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਸੁਕ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ।
[147]
