________________
ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਪੁਰਾਤਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੂਰੂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹਸਤਿਨਾਪੁਰ (ਜਿਲਾ ਮੇਰਠ) ਸੀ। ਉੱਥੇ ਰਾਜਾ ਅਸ਼ਵ ਸੈਨ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਰਾਣੀ ਨੇ 14 ਸ਼ੁਭ ਸੁਪਨੇ ਵੇਖੇ, ਜੋ ਕਿ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀ ਵੇਖਦੀ ਹੈ। ਗਰਭ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੋਇਆ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀਆਂ 72 ਕਲਾਵਾਂ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕਲਾ ਆਚਾਰਿਆ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਐਨ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।
ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ। ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸੰਸਾਰਿਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਾਸਨਾਵਾਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਹ ਸਾਥੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨਾਲ ਘੋੜੇ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਇਆ। ਘੋੜਾ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਜੰਗਲ ਵੱਲ ਦੌੜਨ ਲੱਗਾ, ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰਨ ਤੇ ਵੀ ਉਹ ਘੋੜਾ ਕਾਬੂ ਨਾ ਆਇਆ। ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕਲਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਵਿੱਛੜ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਖਬਰ ਰਾਜ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਖੋਜ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਟਕਦਾ ਭਟਕਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕੰਡੇ ਪੁਜਾ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਠਾ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤਾ। ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅੱਗੇ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਪਾਇਆ। ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ! ਉਹ ਸੋਚ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕੈਦੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਆਵਾਜ ਸੁਣੀ, “ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਦੀ ਜੈ ਹੋਵੇ। ਦ੍ਰਿੜ ਨਿਸਚੈ ਨਾਲ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅੱਗੇ ਵੱਧਿਆ, ਸੱਨਤਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਉੱਠ
[126]