________________
ਮਹਾਂਸਤੀ ਚੇਲਨਾ ਮਹਾਂਸਤੀ ਚੇਲਨਾ ਮੱਗਧ ਸਮਰਾਟ ਰਾਜਾ ਬਿੰਬਸਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣਿਕ ਦੀ ਪਟਰਾਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜਾਤ ਸ਼ਤਰੂ ਕੋਣਿਕ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ। ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਖਾਣ ਪਾਨ ਵੀ ਅਸ਼ੁੱਧ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਣੀ ਚੇਲਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ ਕਿ ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਭਗਤ ਬਣਿਆ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਪਟਰਾਣੀ ਚੇਨਾ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੀ। ਪਟਰਾਣੀ ਚੇਲਨਾ ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਦੇ ਰਾਜਾ ਚੇਟਕ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਸੀ। ਰਾਜਾ ਚੇਟਕ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਪੁੱਤਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਕਿਸੇ ਅਜੈਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਸੁਜੇਸ਼ਠਾ ਜੋ ਕਿ ਚੇਨਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ ਘਰੋਂ ਭਜਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੇਲਨਾ ਵੀ ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਨਾਲ ਵਿਵਾਹ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਚੇਲਨਾ ਸੁਜੇਸਠਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਸ਼੍ਰੇਣਿਕ ਦਾ ਰੱਥ ਆਇਆ ਅਤੇ ਪਹਿਚਾਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਚੇਲਨਾ ਨੂੰ ਸੁਜੇਸਠਾ ਸਮਝ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ।
ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਨੇ ਰਾਣੀ ਚੇਲਨਾ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦੀਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਨਿਆਂ ਦੇ ਅਖੋਤੀ ਗਲਤ ਚੱਰਿਤਰ ਸੁਣਾਏ ਪਰ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਅਸਰ ਰਾਣੀ ਚੇਲਨਾ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜ ਰਹੀ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਚੇਨਾ ਦੇ ਸਦਾਚਾਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਣਿਕ ਦਾ ਦਿਲ ਨਰਮ ਪੈ ਗਿਆ। ਜੋ ਣਿਕ ਰੋਜਾਨਾ ਹਿਰਨ ਆਦਿ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਸ਼ੂ ਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਜਿਸ ਦਾ ਮਨ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਵੀ ਅਹਿੰਸਾ ਧਰਮ ਦਾ ਉਪਾਸਕ ਬਣ ਗਿਆ।
[5]
