________________
ਅਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਅਤੰਰਿਕਸ਼, ਬੱਦਲ ਨੂੰ ਗੁਹਾਚਰਿਤ ਦੇਵਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸੇਵਾ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਆਖੇ। ਇਹ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਵਰਖਾ ਦੇ ਲਈ ਆਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਰਿਧੀ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਰਿਧੀਮਾਨ ਆਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ॥੫੩॥
ਮੁਨੀ ਸਾਵਦਯ (ਪਾਪਕਾਰੀ) ਕੰਮ ਦੀ ਅਨੁਮੋਦਨੀ, ਅਵਧਾਰਨੀ (ਸ਼ਕ ਵਾਰੇ ਸ਼ਕ ਰਹਿਤ) ਨਿਸ਼ਤਾਸ਼ਕ ਜਾਂ ਸ਼ੰਕਾਕਾਰੀ, ਪਰਉਪ ਘਾਤਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾ ਕਰੇ, ਕਰੋਧ ਵਸ਼, ਲੋਭ ਵਸ, ਡਰ ਵਸ, ਹਾਸੇ ਵਸ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ ਹਾਸੇ ਮਜ਼ਾਕ ਵਸ ਨਾ ਬੋਲੇ। ਅਜਿਹਾ ਬੋਲ ਅਸ਼ੁੱਭ ਕਰਮ ਦਾ ਬੰਧਨ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੈ।
॥੫੪॥
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਤਮ ਵਾਕ ਸੁਧੀ ਨੂੰ ਜਾਨ ਕੇ ਦੁਸ਼ਟ, ਦੋਸ਼ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਂ ਬੋਲੇ ਪਰ ਮਿਤ ਭਾਸ਼ਾ, ਨਿਰਦੋਸ਼ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚਾਰ ਪੂਰਵਕ ਬੋਲੇ। ਅਜਿਹਾ ਬੋਲਨ ਵਾਲਾ ਮੁਨੀ-ਸਜਨਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ॥੫੫॥
ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਤੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਾਨ ਕੇ, ਦੁਸ਼ਟ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਤਿਆਗੀ, ਛੇ ਜੀਵ ਨਿਕਾਏ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਸੰਜਮੀ ਅਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਪਾਸਨ ਵਿੱਚ ਉਦਮੀ ਗਿਆਨੀ ਮੁਨੀ ਦੋਸ਼ ਭਰਪੂਰ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿਆਗ ਕਰੇ ਅਤੇ ਹਿੱਤਕਾਰੀ, ਸੁੰਦਰ ਫਲ ਦੇਨ ਵਾਲੀ, ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਭਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੇ। ॥੫੬॥
ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਦੇ ਭਾਸ਼ਨ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ, ਕਰੋਧ ਆਦਿ ਕਸ਼ਾਏ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਦਰਵ, ਭਾਵ ਨਿਸ਼ਚਾ ਰਹਿਤ (ਮਮਤਾ ਦੇ ਬੰਧਨਾ ਤੋਂ ਰਹਿਤ) ਮਹਾਤਮਾ ਜਨਮ-ਜਨਮ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਪਾਪ ਮੈਲ ਨਸ਼ਟ ਕਰਕੇ ਬਾਣੀ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਵਰਤਮਾਨ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ (ਪ੍ਰਾਪਤੀ) ਕਰਦੇ ਹਨ।
॥੫੭॥
ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ।
ਟਿਪਨੀ:
