________________
ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਸਿਆ ਸਮਝ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹ ਉਥੋਂ ਚੱਲ ਪਏ ।
ਵਾਚਾ-ਦੇ ਦੋ ਭਾਗ ਸਨ ਇਕ ਉਤਰ ਵਚਾਲਾ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਦੁਖਨੀ ਵਾਲਾ। ਦੋਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਵਰਨ ਬਾਲੁਕਾ ਅਤੇ ਰੂਪ ਬਾਲੁਕਾ ਨਦੀਆਂ ਵਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ । ਭਗਵਾਨ ਜਦੋਂ ਦਖਣ ਵਾਲਾ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਵਚਾਲਾ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਵਦੁਸ਼ਯ ਕਪੜੇ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿਸਾ ਇਸ ਸਵਰਨ ਬਾਲੁਕਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਡਿੱਗ ਪਿਆ । ਜੋ ਉਸ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਵਸਤਰ ਦਾ ਅਧਾ ਹਿਸਾ ਦਾਨ ਦਿਤਾ ਸੀ ।
ਉਤਰ ਵਚਾਲਾ ਲਈ ਦੋ ਰਸਤੇ ਸਨ । ਇਕ ਕਨਖਲ ਆਸ਼ਰਮ ਪਦ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਦੂਸਰਾ ਉਸ ਦੇ ਬਾਹਰੋ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ! ਅੰਦਰਲਾ ਰਾਹ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੇ ਵੀ ਖਤਰਨਾਕ ਤੇ ਉਜਾੜ ਸੀ, ਬਾਹਰ ਦਾ ਰਾਹ ਲੰਬਾ ਸੀ, ਪਰ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸੀ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਅੰਦਰਲੇ ਰਾਹ ਤੋਂ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ । ਇੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਰਾਹ ਫਾਸਲੇ ਵਿਚ ਘੱਟ ਹੈ, ਪਰ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ । ਇੱਥੇ ਇਕ ਜਹਿਰੀਲਾ ਸੱਪ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਹਿਰ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਜਹਿਰ ਕਾਰਨ ਮੱਨੁਖ ਤਾਂ ਕੀ, ਜੰਗਲ ਦੇ ਦਰਖਤ ਵੀ ਸੜ ਗਏ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ! ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਰਸਤੇ ਜਾਵੇ, ਜੋ ਸੁਰਖਿਤ ਹੈ । “ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਰ ਤਿ ਕੋਈ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੱਪ ਦੀ ਖੁੱਡ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਚੁਣਿਆ ।ਉਹ ਸੱਪ ਦੀ ਖੁੱਡ ਉਪਰ ਧਿਆਨ ਲਗਾ ਕੇ ਖੜ ਗਏ । ਸੱਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ । ਉਹ ਸੋਚਣ ਲਗਾ “ ਅਜ ਤਕ ਮੇਰੇ ਜਹਿਰ ਤੋਂ ਮੱਨੁਖ ਤਾਂ ਕੀ, ਦਰਖਤ ਵੀ ਸੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਆਦਮੀ ਦੀ ਇਹ ਹਿੰਮਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ, ਕਿ ਮੇਰੀ ਖੁੱਡ ਤੇ ਖੜ ਕੇ ਧਿਆਨ ਕਰੇ ? " ਉਹ ਸੱਪ ਨੂੰ ਗੁਸਾ ਆ ਗਿਆ ਉਸਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਪੈਰ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਤੇ ਪੂਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ । ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਹਮਲੇ ਬੇਕਾਰ ਰਹੇ । ਖੂਨ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਦੁਧ ਦੀ ਧਾਰ ਵਹਿ ਰਹੀ ਹੈ ਸੀ । ਸੱਪ ਹੈਰਾਨ ਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ ।
| ਕੁਝ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਉਸ ਸੱਪ ਨੂੰ ਆਖਿਆ “ਚੰਡ ਕੋਸ਼ਿਕ ! ਸਮਝ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈ " ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਸੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਿਛਲਾ ਜਨਮ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ । ਉਹ ਸੱਪ ਸੋਚ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ । ਉਹ ਸੋਚਣ ਲਗਾ “ ਮੈਂ ਇਹ ਨਾਉ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਸੁਣਿਆ ਜਰੂਰ ਹੈ ।” ਫੇਰ ਉਸਨੂੰ ਪਿਛਲਾ ਜਨਮ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲਗਾ । ਇਸ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਜਨਮ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਇਕ ਸਾਧੂ ਸੀ । ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਤੱਪਸਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਇਕ ਦਿਨ ਭੋਜਨ ਲਈ ਜਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਚੇਲੇ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸ (ਚੰਡ ਕੋਸ਼ਿਕ) ਤੋਂ ਚਲਦੇ ਸਮੇਂ ਪੈਰ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਡੱਡੂ ਆ ਕੇ ਮਰ ਗਿਆ । ਉਸ ਦੇ ਚੇਲੇ ਨੇ ਚੰਡਕੋਸ਼ਿਕ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ | ਪਰ 42
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ