Page Text
________________
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵਰਗ ਦਾ ਖੱਤਰੀਆਂ ਤੇ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਨ । ਰਾਜ ਤੰਤਰ ਅਤੇ ਗਣਤੰਤਰ ।
ਅੰਗ, ਮਘਧ, ਵਤਸ਼, ਦਸਾਰਣ, ਅਵੰਤੀ, ਸਿੰਧੂ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਰਾਜਤੰਤਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਸੀ । ਕਾਂਸੀ, ਕੌਸ਼ਲ, ਵਿਦੇਹ ਆਦਿ ਅਨੇਕਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗਣਤੰਤਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨਾਮ ਮਾਤਰ ਦੇ ਹੀ ਰਾਜਾ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਥੋਂ ਦਾ ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਰ ਜਾਤੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਗਣਰਾਜ ਜਾਂ ਰਾਜਾ ਆਖਦੇ ਸਨ । ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਗਣਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਲੜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਰਾਜੇ ਇਕਠੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੜੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀ ਇਜਾਜਤ ਬਿਨਾਂ, ਕੋਈ ਵੀ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੁੱਟਦੇ
ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਦੇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਸੀ । ਇਸ ਵਿਦੇਹ ਗਣਤੰਤਰ ਦੇ ਚੁਣੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਚੇਟਕ ਸੀ । ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਪਾਰਸ਼ਵ ਨਾਥ ਅਤੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਕੱਟੜ ਉਪਾਸਕ ਸੀ । ਇਸ ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਦੇ ਕਈ ਉਪਨਗਰ ਸਨ ।
ਇਸ ਚੇਟਕ ਰਾਜੇ ਦੇ 7 ਪੁੱਤਰੀਆਂ ਸਨ । (1) ਮਿਰਗਾਵਤੀ (2) ਪਦਮਾਵਤੀ (3) ਸੂਜ਼ੇ ਸਠਾ (4) ਚੇਲਣਾ (5) ਸ਼ਿਵਾ (6) ਪ੍ਰਭਾਵਤੀ (7) ਜੇਸ਼ਠਾ । ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਗਣਤੰਤਰ ਵਿਚ ਲਿਛਵੀਆਂ ਜਾਤੀ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਪ-ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਸਨ ।
ਮਹਾਰਾਜਾ ਚੇਟਕ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੁੱਤਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਈ ਬਹਾਦਰ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਾਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਤ੍ਰਿਸ਼ਲਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਖਤਰੀ ਕੁੰਡ ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸਿਧਾਰਥ ਨਾਲਹੋਇਆ ਸੀ । ਜੋ ਲਿਛਵੀਆਂ ਦੀ ਗਿਆਤ ਨਾਉ ਦੀ ਜਾਤੀ ਦਾ ਮੁਖੀਆ ਸੀ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਮਾਮਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਮੁਖੀਆ ਸੀ । ਮਹਾਰਾਜ ਸਿਧਾਰਥ ਦੇ ਬੜੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਨਾਉ ਨੰਦੀਵਰਧਨ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਤਰੀ ਦਾ ਨਾਉ ਸੁਦਰਸ਼ਨਾ ਸੀ । ਖਤਰੀ ਕੁੰਡ ਗਰਾਮ ਵਿਚ ਇਹ ਰਾਜ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ । ਰਾਜਾ ਸਿਧਾਰਥ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਵਦੇਵ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਪਾਰਸ਼ਵ ਨਾਥ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਰੇ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰਮਣ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦਾ
1. ਦਿਗੰਬਰ ਜੈਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਚੇਟਕ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਨਾਨਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਲਾ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜ ਚੇਟਕ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਲਛਵਾੜ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਪੰ. ਹੀਰਾ ਲਾਲ ਦੁਗੜ ਅਨੁਸਾਰ 1200 ਸਾਲ ਤੋਂ ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਇਸ ਤੀਰਥ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਸਾਮਗਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਇਹੋ ਸਿੱਧ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
23
| SR No. | 009403 |
| Book Title | Bhagwan Mahavir |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purushottam Jain, Ravindra Jain |
| Publisher | Purshottam Jain, Ravindra Jain |
| Publication Year | |
| Total Pages | 166 |
| Language | Punjabi |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 7 MB |