________________
ਨਿਰਵਾਨ ਮਹੋਤਸਵ ਜਦ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਜਮੀਨ ਉਪਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ ।
ਸ਼ੁਕਰ ਦੇਵਤੇ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਗੋਸ਼ੀਰਸ਼ ਚੰਦਨ ਇਕਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਖੀਰੋਉਦਕ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਗੋਸ਼ੀਰਸ਼ ਚੰਦਨ ਦਾ ਲੇਪ ਕੀਤਾ । ਇਕ ਹਲਕੇ, ਪਰ ਕੀਮਤੀ ਵਸਤਰ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਢਕਿਆ । ਫੇਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕੀਤੀ ।
ਇੰਦਰ ਨੇ ਪਾਲਕੀ ਆਪਣੇ ਮੋਢੇ ਉਪਰ ਚੁਕੀਆਂ । ਪਾਲਕੀ ਦਾ ਜਲੂਸ ਘੁੰਮਦਾ ਹੋਇਆ ਸੰਸਕਾਰ ਵਾਲੇ ਥਾਂ ਤੇ ਪੁਜਾ। ਉਥੇ ਅਗਨੀ ਕੁਮਾਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਅੱਗ ਚਾਲੂ ਕੀਤੀ । ਵਾਯੂਕੁਮਾਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਹਵਾ ਚਲਾ ਕੇ ਉਸ ਅੱਗ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ । ਹੋਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਚਿਤਾ ਵਿਚ ਘੀ ਆਦਿ ਕਈ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਪਦਾਰਥ ਸੁਟੇ । ਫੇਰ ਮੇਘ ਕੁਮਾਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਹਲਕੀ ਵਰਖਾ ਕਰਕੇ ਚਿਤਾ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕੀਤਾ । | ਮਨੁਖਾਂ ਨੇ ਭਸਮ ਹਿਣ ਕੇ ਸੰਤੋਸ਼ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਅਗਨੀ ਸੰਸਕਾਰ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਇਕ ਕਾਫੀ ਡੂੰਘਾ ਟੋਆ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ । ਕਿਉਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਥਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਸਮਝ ਕੇ ਘਰ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਟੋਏ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਦਿੱਤਾ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਵਡੇ ਭਰਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੰਦੀਵਰਧਨ ਨੇ ਇਸ ਤਲਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਜਲ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਾਵਾ ਨਗਰੀ ਵਿਚ ਜਲ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ । | ਨੰਦੀ ਵਰਧਨ ਰਾਜਾ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਭਾਗਵਾਨ ਵਰਧਮਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸਨ । ਉਸ ਦਾ ਦੁੱਖ ਉਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਸੁਦਰਸ਼ਨਾ ਤੋਂ ਨਾ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ।
ਸੁਦਰਸ਼ਨਾ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦੇ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੰਦੀਵਰਧਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਇਆ । ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਅਸਾਰਤਾ ਸਮਝਾ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਟਿੱਕਾ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਟਿਕੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਟਿਕਾ ਭਾਈ ਦੂਜ ਆਖਦੇ ਹਨ ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
121