________________
ਇਸ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਰਤਨਾਂ ਤੇ ਦੀਪਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਵਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਪਰਵ ਅੱਜ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ । ਅਚਾਰਿਆ ਭੱਦਰਵਾਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੱਪ ਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਵਿਚ ਰਤਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ । ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ ! ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਦਰਵ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰਖਾਂਗੇ। ਦੀਵਾਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਬੂਤ ਹੈ । ਜੋ ਅੱਜ ਤੋਂ 2000 ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਕਲਪ ਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।
| ਜਦ ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦਾ ਸਮਾਚਾਰ ਪਤਾ ਲਗਾ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੋਏ ।ਉਹ ਬਚਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲਗੇ “ ਪ੍ਰਭੂ ਮੈਨੂੰ ਇੰਨਾ ਬੇਗਾਨਾ ਕਿਉ ਸਮਝਿਆ ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸੇਵਕ ਸੀ । ਮੈ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਕਤੀ ਧਨ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਹਿੱਸਾ ਥੋੜਾ ਮੰਗਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਗੌਤਮ ਗੌਤਮ ਕੌਣ ਕਹੇਗਾ ? ਕਿਸ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਉੱਤਰ ਲਵਾਂਗਾ ? "
ਅਚਾਨਕ ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਦੀ ਸੋਚ ਨੇ ਦੂਸਰਾ ਮੋੜ ਖਾਧਾ । ਉਹ ਸੋਚਣ ਲਗੇ ਮੈਂ ਮੂਰਖ ਹਾਂ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤਾਂ ਵੀਰਾਗੀ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਕੀ ਮਤਲਬ ਸੀ । ਮੇਰਾ ਰਾਗ ਬੇਅਰਥ ਸੀ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਉਹ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਹਨ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ।” ਇਉ ਸੋਚਦੇ ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਨਿਰਵਾਨ ਹੋਇਆ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਸੰਸਕਾਰ ਆਪਣੀ ਦੇਵ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤਾ । ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਨਿਰਵਾਣ ਹੋਣ ਲਗਾ ਤਾਂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸ਼ਕੇਦਰ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਪਾਸ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ, “ ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ ! ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਗਰਭ ਵਿਚ ਆਉਣ, ਜਨਮ, ਦੀਖਿਆ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਹਸਤੋਤਰਾ ਨੱਛਤਰ ਵਿਚ ਹੋਏ ਸਨ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪ ਦੀ ਕੁੰਡਲੀ ਵਿਚ ਭਸਮਕ ਨਾਂ ਦਾ ਭੈੜਾ ਹਿ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ 2000 ਸਾਲ ਤੱਕ ਤੁਹਾਡੇ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਾਧੂ ਸਾਧਵੀਆਂ ਦਾ ਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਘਟੇਗਾ । ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਪਲ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਵਾਸ ਵਧਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਮਹਾਨ ਸੰਕਟ ਟਲ ਜਾਵੇਗਾ ।” ,
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਸ਼ਕੇਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉਤਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ “ ਭਾਵੇਂ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨੀ ਅੱਠ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਹ ਵਧਾ ਜਾਂ ਘਟਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ । ਕਿਉਕਿ ਸਾਹ ਵੀ ਉਨੇ ਆਉਦੇ ਹਨ ਜਿਨੇ ਕਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਉਣੇ ਹਨ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋ ਕਸ਼ਟ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਆਉਣਾ ਹੈ ਆਵੇਗਾ ਹੀ ।”
120
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ