________________
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਹਾਸੋ ਹੀਣੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ “ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ! ਤੇਰਾ ਹਾਲ ਉਸ ਚੋਰ ਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ ਆਖੇ ਕਿ ਮੈਂ ਸਰੀਰ ਢੱਕ ਲਿਆ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਇਕ ਰੇਸ਼ੇ ਨਾਲੋਂ ਸਾਰਾ ਸਰੀਰ ਢੱਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਖ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਤੇ ਵੀ ਤੂੰ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ । ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਉਹੋ ਪੁਰਾਣਾ ਚੇਲਾ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਹੈ । ਤੇਰਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਖਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ।"
ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸਚੇ ਬਚਨ ਸੁਣ ਕੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਆਖਣ ਲਗਾ “ ਮੂਰਖ ਵਰਧਮਾਨ ! ਤੇਰਾ ਕਾਲ ਹੁਣ ਨਜਦੀਕ ਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਹੁਣ ਤੈਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ।”
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਅਪਮਾਨ ਵਾਲੇ ਬਚਨ ਸੁਣ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਚੇਲੇ, ਸਰਵਾਨੂਭੂਤੀ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ । ਉਸਨੇ ਗੁਸੇ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਕੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਕਿਹਾ “ ਹੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ! ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਆਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਜੇ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਤੇ ਕੋਈ ਇਕ ਹਿਤਕਾਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਪਕਾਰ ਨਹੀਂ ਭੁਲਦਾ । ਤੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤੋਂ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤੇਰਾ ਆਖਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ।
"
ਸਰਵਾਨੁਭੂਤੀ ਮੁਨੀ ਦੀ ਇਸ ਪਵਿਤਰ ਸਿਖਿਆ ਦਾ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਤੇ ਉਲਟ ਅਸਰ ਹੋਇਆ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਤੇਜੋਲੇਸ਼ਿਆ ਨਾਲ ਸਰਵਾਨੁਭੂਤੀ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਭਸਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਮਰ ਕੇ ਸ਼ਹਤਰ ਦੇਵ ਲੋਕ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ।
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਫੇਰ ਮਹਾਵੀਰ ਪ੍ਰਤੀ ਊਲ ਜਲੂਲ ਆਖਣ ਲਗਾ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਾ ਸੁਣ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਇਕ ਚੇਲੇ ਸੁਨਕਸ਼ਤਰ ਮੁਨੀ ਨੇ ਵੀ ਸਰਵਾਨੁਭੂਤੀ ਮੁਨੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ ।
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਜੋਲੇਸ਼ਿਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਸੁਨਕਸ਼ਤਰ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ । ਇਹ ਮੁਨੀ ਵੀ ਮਰ ਕੇ ਅਚਯੁਤ ਦੇਵ ਲੋਕ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ।
ਹੁਣ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਕੋਲ ਆ ਗਿਆ । ਦੋ ਮੁਨੀਆ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਕੇ, ਉਸ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਠੰਡਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ ।
ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆਉਂਦੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਇਕ ਅੱਖਰ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਵਿਦਿਆ ਗੁਰੂ ਅਖਵਾਉਦਾ ਹੈ । ਇਕ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਧਰਮ ਗੁਰੂ ਅਖਵਾਉਦਾ ਹੈ । ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਿਤਾ, ਤੇਰਾ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇਹ ਵਰਤਾਓ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਇਹ ਹਿਤਕਾਰੀ ਬਚਨ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਲਈ, ਅੱਗ ਤੇ ਘੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸਾਬਿਤ ਹੋਏ ।
""
11
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਕਦਮ ਪਿਛੇ ਹਟਿਆ ।ਉਸਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤੇ ਤੇਜੋਲੇਸ਼ਿਆ ਛਡੀ । ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੀ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
97
$4