________________
ਜਦ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਵਸਤੀ ਨਗਰੀ ਵਿਖੇ ਕਸ਼ਟਕ ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ ਠਹਿਰਨ ਦਾ ਸਮਾਚਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ। | ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਚੇਲੇ ਇੰਦਰਭੂਤੀ ਤਮ ਭੋਜਨ ਮੰਗਣ ਲਈ ਆਏ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਖੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਚਰਚਾ ਸੁਣੀ " ਅਜ ਕਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਦੋ ਤੀਰਥੰਕਰ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਕ ਮਣ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ, ਦੂਸਰੇ ਮੰਖਲੀ ਪੁਤਰ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ।” ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਹੋਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਸੁਣ ਕੇ, ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਵਾਪਸ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਵੱਲ ਪਰਤੇ ।
| ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ “ ਭਗਵਾਨ ! ਕੀ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੋ ਤੀਰਥੰਕਰ ਵਸਤੀ ਵਿਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ “ ਹੇ ਗੌਤਮ ! ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਕੋਈ ਤੀਰਥੰਕਰ, ਸਰਵਾਂਗ ਅਰਿਹੰਤ ਜਾਂ ਕੇਵਲੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮੇਰਾ ਭਰਿਸ਼ਟ ਚੇਲਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਰਵਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਮੰਖ ਸੀ। ਇਹ 24 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਾ ਚੇਲਾ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਸੀ । ਕੁਝ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ । ਸੋ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਗਲਤ ਆਖਦਾ ਹੈ ।”
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਵਚਨਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਨੇ ਸਚ ਮੰਨਿਆ ।
ਕੁਝ ਮੱਨੁਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ । ਉਹ ਆਪੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ।
| ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਇਕ ਸਾਧੂ ਆਨੰਦ ਭਿਖਿਆ ਲਈ, ਵਸਤੀ ਵਿਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਨ । ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੇ ਆਨੰਦ ਸਾਧੂ ਰੋਕ ਕੇ ਕਿਹਾ “ ਹੇ ਦੇਵਾਨੁਪ੍ਰਿਆ ! ਮੇਰੀ ਜ਼ਰਾ ਗੱਲ ਸੁਣ ।”
“ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਵਿਉਪਾਰੀ ਮਾਲ ਭਰ ਕੇ ਵਿਉਪਾਰ ਲਈ ਨਿਕਲੇ । ਰਾਹ ਵਿਚ ਘਣਾ ਜੰਗਲ ਆ ਗਿਆ । ਜੰਗਲ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਸੀ । ਇਸ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ । ਵਿਉਪਾਰੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਇਧਰ ਉਧਰ ਘੁੰਮਣ ਲਗੇ । ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਹਰੇ ਭਰੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚ, ਚਾਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਠਿਕਾਣੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ ।
“ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਦਾ ਠਿਕਾਣਾ ਪੁਟਿਆ । ਸ਼ੁਧ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲਿਆ । ਸਭ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਬੁਧੀਮਾਨ ਵਿਉਪਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ " ਚਲੋ ਹੁਣ | ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।” ਪਰ ਇਕ ਲੋਭੀ ਵਿਉਪਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ “ ਜੇ ਪਹਿਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਸਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਨਿਕਲੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੂਸਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ । ਉਥੇ ਸੋਨਾ ਨਿਕਲਿਆ । ਲੋਭੀਆਂ ਦਾ ਲੋਭ ਵਧਦਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਲੋਭੀ ਵਿਉਪਾਰੀ ਆਖਣ ਲਗੇ “ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੀ
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
.
95