________________
ਮੈਂ ਕੌਣ ਹਾਂ?
ਆਤਮ ਤੱਤਵ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਅਤੇ ਆਤਮ ਤੱਤਵ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਹੋਣਾ ਸਾਰੇ ਆਧਿਆਤਮ ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਆਤਮ ਸਾਧਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆ ਦਾ ਮੂਲ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਕੌਣ ਹਾਂ, ਮੇਰਾ ਸੁਭਾਵ ਕੀ ਹੈ? ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਸੁਭਾਵ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਵਾਪਸ ਆਵਾਂ? ਇਹ ਉਹ ਮੋਲਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਤਲਾਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ, ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਧਰਮ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅਪਣੇ ਅਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। | ਉਪਰੋਕਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਜਿਨੇ ਸਰਲ ਹਨ, ਉਨੇ ਹੀ ਔਖੇ ਵੀ ਹਨ। ਸਰਲ ਇਸ ਲਈ ਹਨ, ਕੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਲ ਦੇ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਕੀਤੇ ਬਾਹਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ। ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸਗੋਂ ਖੁੱਦ ਰਾਹੀਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਸੁਤਰ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਆਤਮ ਬੋਧ ਬੇਹਦ ਸਰਲ ਹੈ। ਔਖਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਅਗਿਆਨ ਦੇ ਅਸੰਖ ਪਰਦਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਾਡਾ ਆਤਮ ਤੱਤਵ ਦੱਬ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਅਸੰਖ ਪਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਾ ਮਨ ਲਿਆ ਹੈ।
| ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਈ ਵਿੱਚ ਧਾਗਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਸੁਈ ਨਹੀਂ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦੀ, ਖੋ ਵੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਲਦੀ ਲੱਭ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
| ਇਹ ਸਭ ਆਤਮ ਬੋਧ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ। ਆਤਮ ਬੋਧ ਦਾ ਧਾਗਾ ਜੇ ਸਾਧਕ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੰਜਿਲ ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। | ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਚੇਲੇ ਸ਼ਿਰਿਸ਼ ਮੁਨੀ ਨੇ ਆਤਮ ਤੱਤਵ ਨੂੰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਪਹਿਚਾਨ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਸੂਤਰਾ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਇਹ ਸੂਤਰ ਤਜਰਬੇ ਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਬੈਠ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਸੂਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਬੰਨ ਕੇ ਇਹ ਸੂਤਰ