________________
चाणक्याची जीवनकथा
आपली युद्धनीती, पूर्ण बदलण्याचा निश्चय केला. सैन्य उभारणीच्या वेगळ्या योजना
आखल्या.
♦♦♦
(१२)
पर्वतकाचा शोध, भेट आणि सहाय्य
त्यानंतर चाणक्य, आजूबाजूच्या प्रदेशातील राजांच्या सैन्यबलाची, बित्तंबातमी काढू लागला. चाणक्याचा जनसंपर्क आणि खबरी दूतांचे जाळे अतिशय सक्षम होते. अशीच एके दिवशी एका खबऱ्याने बातमी आणली की, “हिमालयाच्या डोंगराळ प्रदेशात, 'पर्वतक' नावाचा राजा आहे. त्याचे सैन्य अत्यंत शिस्तबद्ध आणि शस्त्रसज्ज आहे. पर्वतक स्वतः अतिशय पराक्रमी बुद्धिमान असून, तो शिस्तप्रिय आहे. व्यूहरचनेत कुशल आहे आणि दिलेल्या शब्दाला जागणारा आहे. "
चाणक्याने त्वरेने निर्णय घेतला की, पर्वतकाची भेट घेऊन त्याला प्रभावित करावयाचे. त्याच्याशी हातमिळवणी करून, त्याच्या सुसज्ज सैन्यबळाच्या आधारानेच, मगधाचे राज्य क्रमाक्रमाने जिंकून घ्यायचे. नंतर चाणक्याने डोंगराळ भागातील शूर तरुणांचे सैन्य उभारावयाची तयारी चालू केली. चंद्रगुप्तालाही तो स्वतः, व्यूहरचनेचे प्रशिक्षण देऊ लागला. पुरेसे सैन्य जमल्यावर, तो पर्वतकाच्या सीमावर्ती प्रदेशातील, एक गिरिदुर्गावर जाऊन राहिला. त्याने आपल्या खबऱ्यांमार्फत अशी बातमी पर्वतकापर्यंत पोहोचवली की, ‘अमुक एका गिरिदुर्गावर, एक तल्लख बुद्धीचा अमात्य व एक विजिगीषु राजपुत्र - असे दोघे निवास करीत आहेत.' पर्वतकाच्या सल्लागाराने असा सल्ला दिला की, ‘आपल्या राज्यविस्तारासाठी, त्या दोघांशी राजकीय संबंध प्रस्थापित करण्यास हरकत नाही. '
९०
