________________
अध्ययन ४ गा. १ अयतनाया दुःखदफलम्
२९१ एकान्तप्रदेशे रसाथै त्रसजीवानां स्थापने साधूनामसंयतिवैयावृत्त्यदोपेण महावतभङ्गो भवतीत्याहुस्तदेतद्भगवदाज्ञाविरुद्धम्, अनेनापि सूत्रेण धर्मोंपकरणस्थानां त्रसजीवानां निरुपद्रवपदेशे रक्षार्थ यतनया स्थापनविधानात् ।६। ॥२०॥
इत्येवं पट्काययतनामभिधाय सम्पति तदपरिपालनपरिणामदारुणत्वं वर्ण्यते'अजयं चरमाणो' इत्यादि । मूलम्-अजयं चरमाणो य, पाणभूयाइं हिंसइ ।
बंधई पावयं कम्म, तं से होइ कडुयं फलं ॥१॥ छाया-अयतं चरंश्च, प्राणभूतानि हिनस्ति ।।
वध्नाति पापकं कर्म, तत्तस्य भवति कटुकं फलम् ॥१॥ यतना न पालन करने का पुरा फल कहते है
सान्वयार्थ:-अजयं-अयतनापूर्वक चरमाणो-गमन करता हुआ साधु पाणभूयाइंस स्थावर जीवोंकी हिंसइ-हिंसा करता है य और पावयं कम्म-पापकर्मको बंधई-बांधता है, तं-उस कारण से उस पाप कर्मका फलं-फल कडयं दुःखदायी होइ होता है ॥१॥ कहते हैं कि-रक्षाके लिए उस जीवको एकान्त स्थानमें रखने में साधुको असंयतिकी वेयावच करनेस्प दोप लगता है और उससे महाव्रतका भंग होता है। यह उनका कहना भगवानकी आज्ञासे विरुद्ध है, क्योंकि इस सूत्रसे भगवानने स्पष्ट विधान किया है कि धर्मोपकरणमें स्थित बस जीवोंको रक्षाके लिए निरुपद्रव स्थानमें यतनासे रखना चाहिये ॥६॥२०॥
इस प्रकार पटकायकी यतना कहकर "उसकी रक्षा नहीं करनेसे भयङ्कर परिणाम होता है" इस यातका उपदेश देते हैं-'अजयं चरमाणो'
इत्यादि ।
માટે ત્રસ જીવને એકાંત સ્થાનમાં રાખવામાં સાધુને અસંયતિની વૈયાવચ્ચ કરવા રૂપ દેય લાગે છે અને તેથી મહાવ્રતને ભંગ થાય છે. એમનું એવું કથન ભગવાનની આજ્ઞાથી વિરૂદ્ધ છે, કારણ કે આ સૂત્રથી ભગવાને સ્પષ્ટ વિધાન કર્યું છે કે ધર્મોપકરણમાં સ્થિત ત્રસ જીવેની રક્ષાને માટે નિરુપદ્રવ સ્થાનમાં યતનાથી तमने भूवा नये. (6) (२०)
એ રીતે પકાયની યતના કહીને એમની રક્ષા નહિ કરવાથી ભયંકર परिणाम सा , पातन पहेश मापे -अजयं चरमाणो इत्यादि.
