________________
सुनिहर्षिणी टीका अ. १० महत्तरकान्प्रतिश्रेणिकराजाज्ञा
३३५
राजसिंहासनं तत्रैव उपागच्छति=समुपैति, उपागत्य च सिंहासनवरे सिंहासनोतमे पौरस्त्याभिमुखः = पूर्वाभिमुखो निषीदति = उपविशति, निषद्य च कौटुम्बि कपुरुपान्= राजसेवकान् शब्दयति आह्वयति रम, शब्दयित्वा एत्रम् = वक्ष्यमाणस् अवादीत् = अवोचत् आदिशदिति यावत् ।। सू० १ ॥
श्रेणिक राजस्व कौटुम्बिकान् प्रति वक्तव्यं प्रदर्शयति- 'गच्छ ' इत्यादि ।
मूलम् - गच्छह णं तुम्हे देवाप्पिया' जाई इमाई रायहिस्स णयरस्त बहिया तंजा - आरामाणि य उज्जाणाणि य आसणाणि य आयतणाणि य देवकुलाणि य सभाओ य पवाओ य पणियगिहाणि य पणियसालाओ य छहाकम्मैताणि य वणियकम्मताणि य कटुकस्मंताणि य इंगालकम्मंताणि य, वणकम्मताणि य दब्भकम्मताणि य, जे तत्थेव महत्तरगा आणट्टा चिति ते एवं वदह ॥ सू० २ ॥
छाया - गच्छत खलु यूयं देवानुप्रियाः । यानीमानि राजगृहस्थ नगरस्य वह्निस्तद्यथा - आरामानि चउद्यानानि चादेशनानि चायतनानि च देवकुलानि च सभाश्च प्रपाच पण्यगृहाणि च पण्यशालाच क्षुधाकर्मान्तानि च वाणिज्यकर्मान्तानि च कष्टकर्मान्तानि चाङ्गारकर्मान्तानि च वनकर्मान्तानि च दर्शकर्मान्तानि च, ये तत्र महत्तरका आज्ञास्थास्तिष्ठन्ति तानेवं ददत || ० २ ॥
टीका- 'गच्छह'- इत्यादि । भो देवानुप्रियाः ! यूयं खलु = निश्चयेन गच्छत= व्रजत यानि इमानि वर्तमानानि आरामादीनि राजगृहनगरस्य वहिः वे पूर्व दिशा की और मुखकर उस श्रेष्ठ सिंहासन पर बैठकर राजसेवकों को बुलाया और उन से इस प्रकार कहने लगे ॥ सू० १ ॥ श्रेणिक राजाने राजपुरुषों को क्या कहा सो कहते हैं - 'गच्छ णं' इत्यादि ।
हे देवानुप्रियो तुम जाओ और राजगृह नगर के बाहर जो હતુ ત્યા આવ્યા આવીને તે પૂર્વ દિશા તરફ મુખ કરી તેણે શ્રેષ્ઠ સિહાસન પર બેસીને રાજસેવકાને બાલાવ્યા અને તેમને આ પ્રકારે કહેવા લાગ્યા (સૂ ૧)
श्रेष्ठ राममे राज्पुरुषाने शु अधुं ते उडे - 'गच्छद णं' त्याहि હે દેવાનુપ્રિયે ! તમે જાઓ અને રાજગૃહ નગરની બહાર જે એ–આગળ ખતા
