________________
५१८
- विपाकश्रुते श्राप्यभवत् । 'तए णं से' ततः खलु स 'नंदिसेणे कुमारे' नन्दिषेणः कुमारः 'रज्जे य' राज्ये च 'जाव अंतेउरे य' यावद् अन्तःपुरे च 'मुच्छिए ४' मूच्छितः 'गिद्धे' गृद्धः 'गढिए' ग्रथितः अज्झोववण्णे' अध्युपपन्नः सन् 'इच्छइ' इच्छति 'सिरिदामं राय' श्रीदामनामकं राजानं 'जीवियाओ ववरोवित्ता' जीविताद् व्यपरोप्य 'सयमेव' स्वयमेव 'रज्जसिरि राज्यश्रियं 'कारेमाणे कारयन्= अमात्यादिभिर्वर्धयन् 'पालेमाणे' पालयन् 'विहरित्तए विहर्तुम् ॥ सू० ६॥ हुआ तब इसके पिताने इसे 'जाव जुवग़या जाए यावि होत्था' युवराज पद प्रदान कर दिया, यह युवराज बन गया। 'तए णं से नंदिषेणे कुमारे रज्जे य जाव अंतेउरे य मुच्छिए ४ इच्छइ सिरिदामं रायं जीवियाओ बवरोवित्ता सयमेव रज्जसिरिं कारेमाणे पालेमाणे विहरित्तए' 'नंदिसेण कुमार के चित्त में यह भावना जागी कि मैं अपने पिता श्रीदाम राजा को मार कर स्वयं अमात्यादि के साथ इस राज्य की वृद्धि करता हुआ तथा अच्छी तरह से संरक्षण करता हुआ राज्यश्रीका पालन करूँ।
भावार्थ-दुर्योधनने अपनी ३१०० वर्ष की समस्त आयु इन पापकों के करने में व्यतीत की। इन पापकों के करने से उसने अनेक विध चिकने कर्मों का बंध किया । मृत्यु के अवसर पर मर कर यह छठी पृथ्वी के नरक का नारकी हुआ। वहां की २२ सागर की आयु समाप्त कर जब यह भरा तो इस मथुरा नगरी में श्रीदाम राजा की रानी बंधुश्री के उदर में पुत्ररूप से उत्पन्न हुआ। ठीक ९ भावे जाव विहरइ नहिष्ण शुभार डवे मानन समय पूरे। रीने न्यारे त३५ अवस्थान (योवनपणाने) प्राप्त थया त्यारे तेना पितामे तन 'जाव जुवराया जाए यात्रि होत्था' युवरा०४५६ मा युमने ते युव२४ न्या. 'तए णं से नंदिसेणे कुमारे रज्जे य जाव अंतेउरे य मुछिए ४ इच्छइ सिरिदाम रायं जीवियाओ ववरोवित्ता सयमेव रजसिरिं कारेमाणे पालेमाणे विहरित्तए' નંદિણ કુમારના ચિત્તમાં એ ભાવના જાગી કે હું મારા પિતાશ્રીને શ્રીદામરાજાને મારીને હું પોતે મારા નાકરેની સાથે મંત્રી–આદિની સાથે આ રાજ્યની વૃદ્ધિ કરીને તથા સારી રીતે રક્ષણ કરીને રાજ્યનું પાલન કરૂં.
ભાવાર્થ-દુર્યોધને પિતાની ૩૧૦૦ એકત્રીસ વર્ષની તમામ આયુષ્ય તે પાપકર્મો કરવામાં જ વ્યતીત કરી, તે પાપકર્મોના કરવાથી તેણે અનેકવિધ ચીકાણું કર્મોને બંધ કર્યો. મૃત્યુના સમયે મરણ પામીને તે છઠ્ઠી પૃથિવીના નરકમાં નારકી છે, ત્યાંની ૨૨ બાવીશ સાગરની આયુષ્ય પૂરી કરીને જ્યારે મરણ પામે તે પછી મથુરા નગરીમાં શ્રીદામ રાજાની રાણી બંધુશ્રીના ઉદરમાં પુત્રરૂપથી ઉત્પન્ન થયે.