________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० ६, नन्दिषेणवर्णनम् यावत्-यावच्छब्देन-'पायछिण्णए, कण्णछिण्णए एवं नक्कउट जिब्भसीसछिण्णए' इत्यादि बोध्यम् । पादच्छिन्नकान् कर्णच्छिन्नकान् , एवं नासिकोष्ठजिवाशीर्षच्छिमकान इत्यादि । 'सत्थोवाडिए' शस्त्रावपाटितान्-शस्त्रेण-खगादिना विदारितान् 'कारेइ' कारयति । 'अप्पेगइए' अप्येककान 'वेणुलयाहिय' वेणुलताभिः= वंशलताभिः 'जाव' यावत्-यावच्छन्देन-चिचालताभिः, 'छिचाहि चिक्कणचर्मकशाभिः, कशाभिः चर्मयष्टिकाभिः, इति सङ्ग्रहः 'वायरस्सीहि य' वल्कलरश्मिभिः वृक्षत्वनिर्मितरज्जुभिश्च ‘हणावेई' घातयति । 'अप्पेगईए' अप्येककान् 'उत्ताणए' उत्तानकान्-ऊर्ध्वमुखान् ‘कारेइ' कारयति, 'कारिता' कारयित्वा 'उरे' उरसि 'सिलं' शिलां-गुरुतरपाषाणं "दलावेइ' दापयति 'दलावित्ता' दापयित्वा तदुपरि 'लउलं दावेइ' लगुडं दापयति, 'दावित्ता' दापयित्वा 'पुरिसेहि पुरुषैः लगुडोभयप्रान्तनिविष्टैः 'उकंपावेई' उत्कम्पयति अतीव चालयति, यावदपराधिनोऽस्थीनि चूर्णितानि भवन्ति तावद् भ्रामयतीति भावः । 'अप्पेपांव काट देता, कान काट डालता, नांक काट डालताओष्ठ काट डालता, जीभ छेद डालता, और किन्हीं २ का मस्तक भी काट डालता । किन्हीं २ को यह करोंत आदि शत्रों द्वारा विदारित कर डालता, किन्हीं २ को वेणुलताओं से पिटवाता, किन्हीं २ को चिंचालताओं से. किन्हीं २ को चिकने चलडे के कोडोसे किन्हीं की चमडे को यष्टि से, किन्हीं २ को वृक्षों की छालसे बनी हुई रस्सियों से खूब पिटवाता । किन्हीं २ को वह चित्ता लेटाकर उनकी छानी पर बडी बडी शिला रख देता 'दलाविता लउलं दावेइ' दावित्ता पुरिसेहिं उकंपावेइ' रखकर फिर उस शिला पर एक लकडी रखकर फिर उसके दोनों कानों को मनुष्यों से पकडवा कर बेलन की तरह उसे उनकी छाती पर फिरवाता, जिससे उनकी हड्डियां चुर २ हो जाती । 'अप्पेगइए હાથ કાપી નાખતે, કેટલાકના પગ, કાન, નાક હોઠ, જીભ અને માથાં કાપી નખતે, કેટલાકને તે કરવત વડે કરી વેરી નાખતે, કેટલાકને તે વેણુલતાઓથી મરાવતે કેટલેકને ચિંચાલત્તાઓથી, કેટલાકને ચિકણું ચામડાના કોયડાથી, કેટલાકને ચામડાની સેટીથી, કેટલાકને વૃક્ષની છાલની બનાવેલી દેરડીઓથી ખૂબ મારતે. કેટલાકને ચિત્તા પાડીને તેની છાતી પર મોટા પથ્થરની શિલાઓને રાખતે "दलाविता लउलं दावेइ, दावित्ता पुरिसेहिं उपकंपावेइ' राभान पछीत શિલાપર એક લાકડી રાખીને પછી તેના બન્ને કાન બીજા માણસો પાસે પકડાવીને વેલણની માફક તે માણસોથી તેની છાતી પર ફેરવાવતે જેથી કરીને હડુિ-હાડકાં युयुश थ/ onय छे 'अप्पेगइए तंतीहि य जाव सुत्तरज्जूहि य हत्थेसु य पाएम