________________
१६७
प्रियदर्शिनी टीका अ० २८ क्रियारुचि संक्षेपरुचि वर्णनं च
टीका--'दव्वाणं' इत्यादि।
द्रव्याणां धर्मास्तिकायादीनां, सर्वभावाः एकत्वपृथक्त्वादिसमस्तपर्यायाः, तत्र-एकत्वम्-" धम्मत्थिकाए धम्मत्थिकायस्सदेसे इत्यादि, पृथक्त्वम्-"धमथिकायस्स पएसा" इत्यादि, ते सर्वप्रमाणः प्रत्यक्षादिभिः सर्वैः प्रमाणैः, तथासर्वैयविधिभिः नैगमादिभिनयभेदैश्च यस्योपलब्धाः, प्रत्यक्षादीनांमध्ये यत्र यस्य व्यापारस्तेनैव प्रमाणेन ज्ञाता भवन्ति, स विस्ताररुचिरिति ज्ञातव्यः ॥ २४ ॥
अष्टसं क्रियारुचिमाहमूलम्-दसण नाण चरित्ते, तव-विणए सच्च-समिइ-गुत्तीसु।
जो किरिया आवरुई, सो खलु किरियाई नाम ॥२५॥ अब सातवें विस्ताररुचि सम्यक्त्वको कहते हैं--'दव्वाणं' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(दव्वाणं लव्वभावा-द्रव्याणां सर्वभावाः) धर्मास्तिकायादिद्रव्योकी एकत्व पृथक्त्व आदि समस्त पर्यायें उसमें एकत्त्व अर्थात् एकवचनरूप, जैसे-"धम्मत्थिकाए धम्मत्थिकायस्स देसे" इत्यादि । तथा पृथक्त्व अर्थात् बहुवचनरूप, जैसे-"धम्मत्थि कायस्स पएसा" इत्यादि। इस प्रकार सर्वपर्याये समस्तप्रमाणों द्वारा तथा (लव्याहिं नयविहिहि यसवै नयविधिभिश्च) समस्त नैगमादिनयों द्वारा (जस्स उवलद्धा-यस्य उपलब्धाः) जिस में ज्ञात होती हैं उसका नाम (वित्थाररुइत्तिनायचोविस्ताररुचिरितिज्ञातव्यः) विस्ताररुचि है। ___ जो द्रव्य जिस प्रमाण आदिके द्वारा तथा नैगमादि नयों द्वारा ज्ञात होनेके योग्य हैं उन्हें उसी प्रमाण आदि द्वारा जानना इसका नाम विस्ताररूचि है ॥ २४ ॥
डवे सातभी विस्ता२३यि सभ्यत्वन ४ छ-" दव्वाणं " त्या.
मन्वयार्थ-व्वाणं सव्वभावा-द्रव्याणां सर्वभावाः धर्मास्तियाहियोनी ४१, पृथत्व माहिसमस्तपर्यायातमा मेव अर्थात् मेपयनरम है-'धम्मस्थि काए धम्मत्थिकायस्स देसे' त्याहि पृथ४१ पर्थात् मडक्यन३५२म 'धम्मत्थिकायस्स पएसा' मावी शत समस्त पर्याय समस्त प्रभाये। द्वारा तथा सव्वपमाणेहि-सर्वप्रमाणः समस्त प्रमाथी तथा सव्वाहिं नयविहिहिय-सर्वेनयविधिभिश्च समस्त नैशमाहि नये । जस्स उबलद्धा-यस्य उपलब्धाः रेनामा हेपाय छ मेनु नाम वित्थाररुइत्ति नायव्वो-विस्ताररुचिरिति ज्ञातव्यः विस्तार ३थि छे. . જે દ્રવ્ય જે પ્રમાણ આદિ દ્વારા તથા નિગમ આદિ ન દ્વારા જ્ઞાત થવાને યોગ્ય છે તેને એજ પ્રમાણ આદિ દ્વારા જાણવું તેનું નામ વિસ્તારરૂચિ છે ર૪ ,