________________
८६
उत्तराध्ययनसूत्रे
अवराधको यथा भवति तथाह -
मूलम् - पुढवी - आउक्काए, तेऊ - वाऊ - वैणस्सइतसाणं । पडिलेहेणा आउंत्तो, छण्हंपि आराहओ होई ॥३१॥ छाया - पृथिव्य काययोः, तेजोवायुवनस्पतित्रसानाम् । प्रतिलेखनायामायुक्तः, षण्णामपि आराधको भवति ॥ ३१ ॥ टीका - 'पुढवी ' इत्यादि
प्रतिलेखनायाम् आयुक्तः=उपयोगसहितः संयतः पृथिव्यप्काययोः तेजोत्रायुवनस्पतित्रसानां षण्णामपि आराधको भवति । ' पडिलेहणा ' इत्यत्र सप्तम्यर्थ प्रथमा ॥ ३१ ॥
इत्थं दिवसस्य प्रथमपौरुषीकृत्यमुक्तम् । तदुत्तरं द्वितीय पौरुषी कृत्यमभिधातव्यम् । परन्तु 'बीयं झाणं झियायई' इत्यनेन घ्यानमुक्तमेव । अत एवात्र नोक्तम् निर्दोष प्रतिलेखना करता हुवा मुनि जिस प्रकार आराधक होता है। सो कहते हैं - 'पुढची' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - - ( पड़िलेहणा आउत्तो प्रतिलेखनायाम् आयुक्तः) प्रतिलेखनामें सावधान मुनि ( पुढवी - आउक्काए, तेऊ- वाऊ - वणस्सइतसार्ण छपि आराहओ होइ - पृथिव्यप्काययोः तेजोवायु वनस्पतित्रसांनामू Noणामपि आराधकः भवति) पृथिवीकाय, अपकाय, वायुकाय तथा वनस्प तिकाय एवं त्रसकाय इन छह जीवनिकायोंका आराधक माना जाता है ॥ ३१॥
इस प्रकार दिनकी प्रथम पौरुषीका यह कर्तव्य यहांतक कहा है । इसके बाद द्वितीय पौरुषीका कर्तव्य कहना चाहिये था सो वह भी "बीयं झाणं झियायई " इस गाथांश द्वारा कह ही दिया है, इसलिये નિર્દેષ પ્રતિલેખના કરી રહેલ મુનિ જે પ્રમાણે આરાધક હોય છે તે आहे छे.—“ पुढवी ” धत्याहि !
"
अन्वयार्थ–पडिलेहणा आउत्तो - प्रतिलेखनायाम् आयुक्तः प्रतिमनाभां साषध भुनि पुढवी आउक्काए तेउ वाउ वणस्सइ तसाणं छम्हपि आराहओ होइ-पूथि`व्यप्काययोः तेजोवायुवनस्पतित्रासानाम् षण्णामपि आराधकः भवति पृथवी अय, अयूडाय, तेव्नस्य, वायु अय, वनस्यतिञ्जय भने असहाय, मा छ अवनीशના આરાધક માનવામાં આવે છે. ૩૧
આ પ્રમાણે દિવસની પ્રથમ પૌરૂષીનુ આ કન્યૂ मावेस छे. माना यही मील चौ३षीनु उतव्य आहेषु झीयायइ” मा गाधांश द्वारा उही हेवामां आवे
અહીં સુધી કહેવામાં छतु ते यशु " बीय छे आ भाटे अडी
