________________
उत्तराध्ययनसूत्रे वसर्पिणीरूपं भवति । जघन्यिका तु अन्तर्मुहूर्तस् । 'अनुचंताणं' इति वाच्ये, 'अमुं चओ' इति निर्देश आषत्वात् ॥८२।।
कालस्य प्रक्रान्तत्वादन्तरकालमाहमूलम्-अर्णतकालमुकोलं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं ।।
विजेंढम्मि सेए काँए, पुंढवीजीवाणं अंतरं ॥८३॥ छाया-अनन्तकालमुत्कृष्टम् , अन्तर्मुहूर्त जघन्यकम् ।
त्यक्ते स्वके काये, पृथिवीजीवानामन्तरम् ॥८३॥ . टीका-'अणंतकालं' इत्यादिपृथिवीजीवानां पृथिवीकायजीवानां, स्वके-स्वकीये, काये=पृथिवीकाये, त्यक्ते सति, उत्कृष्टम् , अन्तरस् , अनन्तकालम् असंख्येयपुद्गलपरावर्तरूपं भवति । एतन्निगोदापेक्षया बोध्यम् , जघन्यकं तु अन्तरस्-अन्तर्मुहूर्त भवति। पृथिवीकायरूप है। तथा (जहन्निया-जघन्यका) जघन्य स्थिति (अंतोमुहुत्त-अन्तर्मुहूर्तम् ) अन्तर्मुहूत्तं प्रमाण है ।।८२॥ .
कालका प्रस्ताव होनेसे इनका अन्तरकाल कहते है-- 'अणंतकालं.' इत्यादि।
अन्वयार्थ--(पुढविजीवाण-पृथिवीजीवानाम् ) पृथिवी जीवोंका (सए काए विजढम्मि-स्वके काये त्यक्ते) अपना शरीर छोड़ने पर (उकोसंउत्कृष्टं अन्तरम् ) उत्कृष्ट अन्तर (अणंतकालम्-अनन्तकालम् ) अनन्त कालका है । यह अनंतकाल असंख्यात पुद्गलपरावर्तनरूप है। यह निगोदकी अपेक्षा जानना चाहिये । तथा-(जहन्नयं अंतोमुहुत्तं-जघन्यकं अंतरम् अन्तर्मुहूर्तकम् ) जघन्य अन्तर अन्तर्मुहूर्तका है। पृथिवीकायजीव उत्कर्षउत्सपिए मक्सपिए ३५ छ. तथा जहन्निया-जघन्यका धन्य स्थिति अंतोमुहुत्त-अन्तमुहूर्त्तम् मन्तमुहूर्त प्रमाण छ. ॥ ८२ ॥
કાળને પ્રસ્તાવ હોવાથી એમને અન્તર્કાળ કહે છે – 'अणंतकालं' या।।
मन्वयार्थ-पुढवीजीवाण - पृथिवीजीवानाम् पृथवी वे सए काए विजढम्मि-स्वके काये त्यक्ते पातानु शरीर है।उवान। उक्कोसं-उत्कृष्ट अन्तरम् Gष्ट मतर अणंतकालं-अनन्तकालम् मनतना छे मन त मसभ्यात પુદ્ગલ પરાવર્તનરૂપ છે. આ નિમેદની અપેક્ષા જાણવું જોઈએ. તથા નર્સિ अंतोमुहुत्तं-जघन्यकं अन्तरम् अन्तर्मुहूत्तकम् धन्य मत२ मतभुइत छे. પૃથવીકાય જીવ ઉત્કર્ષરૂપમાં આટલા કાળ સુધી પૃથવી કાયથી નીકળીને અન્ય