________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ३६ इंषत्प्राग्भारायाः पृथिव्याः संस्थानादिनिरूपणम् ८०३ ऊर्ध्व, द्वादशभिर्योजनैः द्वादशयोजनात् परमित्यर्थः । छत्रसंस्थिता छत्रसंस्थानाछत्राकारेत्यर्थः । इपत्याग्भारनामा ईपत्माग्भारेति नाम यस्याः सा पृथिवी सिद्धशिला भवति-विद्यते ॥ ५८ ॥
किं चमूलम्-पणयालसयसहस्सा, जोयणाणं तु आयया ।
तावइया चे वित्थिन्ना, तिगुंणो तस्व परिरओ॥५९॥ छाया–पञ्चचत्वारिंशच्छतसहस्राणि, योजनानान्तु आयता ।
___तावती चैव विस्तीर्णा, त्रिगुणस्तस्यैव परिरयः ॥ ५९॥ टीका-'पणयाल' इत्यादि
सा ईपत्याग्भारा योजनानाम् , पश्चचत्वारिंशच्छतसहस्राणि, पञ्चचत्वारिशत्तर विमानके ऊपर (बारएहिं जोयणेहि-द्वादशभिः योजनैः ) १२बारह योजनसे आगे (छत्तसंठिया-छत्रसंस्थिता) छत्राकार (इसीपन्भारनामा पुढवी-ईषत्प्रारभारनामा पृथिवी) ईषत्पागभार इस नामकी पृथिवी (भवे-भवति) है ॥५॥ किंच-'पणयाल०' इत्यादि।
अन्वयार्थ-वह ईषत्प्रागभार नामकी भूमि (जोधणाणं पणयालसय सहस्सा-योजनानां पंचचत्गरिंशत् शत सहस्त्राणि) ४५ पेंतालीसलाख योजन (आयया-आयता) दीर्घ है। तथा (तावइया चेव वित्थिना-तावतीचैव विस्तीर्णा) इतनी हो विस्तीर्ण है। (तस्लेव परिरओ तिगुणो-तस्यैव परिरयः त्रिशुणः) एवं इसकी परिधि इस आयामसे कुछ अधिक तिगुनी है अर्थात्-(१४२३०२४९) एककरोड बयालीसलाख तीसहजार पारसेहि जोयणेहि-द्वादशभिः योजनैः पानथी 11 छत्तसंठिया-छत्रसंस्थिताः छत्री 2411२ इसी पव्भारनामा-इपत्प्राग्भारनामा ध्यत्मारामा२ २५नामनी पृथवीभवे -भवति छ.।५८।
“पणयाल" त्याहि !
अन्वयार्थ - ष:प्रासमार नामनी भूमि जोयणाणं पणयालसयसहस्सायोजनानां पंचचत्वारि शन् शतसहस्राणि परतावीस तास यो? न आयया-आयता ही छे तथा तावइया चेत्र वित्थिन्ना-ताक्तीचैव विस्तीर्णाः मेवा विस्तापानी छ. सस्सेव परिरओतिगुणो-तस्यैव परिरयः त्रिगुणः तेनीपरिधि या मायामयी आधारे ત્રણગણુથી ઘેડી વધુ છે. અર્થાત્ (૧૪૨૩૦૨૪૯) એક કરોડ બેંતાળીસ લાખ