________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३४ स्थितिद्वारनिरूपणम् ज्ञातव्या भवति। मुहूर्ताधिकानि अन्तर्मुहूर्ताधिकानीत्यर्थः, छायायां सागरशब्दलिङ्गमाश्रित्य पुलिङ्ग निर्देशः त्रयस्त्रिंशत् सागरान् सागरोगमाणीत्यर्थः, 'सागरोबमाई इतिवाच्ये सागरा इति कथनं पदैकदेशेऽपि पदप्रयोगदर्शनात् । कृष्णलेश्याया उत्कृष्टास्थिति तिव्यो भवति । इह चान्तमुहूर्तरयासंख्यातभेदत्वादन्तर्मुहूर्तशब्देन पूर्वोत्तरभव सम्बन्ध्यन्तमुहूर्त्तद्वयमुक्तं भवतीति द्रष्टव्यम् ॥ ३४ ॥
नीललेश्यायाः स्थितिमाह--- मूलम्-मुहुत्तद्धं तुजहन्ना, दल उदही पलियनसंखभागममहिया।
उक्कोली हाई ठिई, नार्यव्वा लीललेलाए ॥३५॥ छाया--मुहूर्ताद्धां तु जघन्या, दश उदधीन् पल्योपमासंख्यभागास्यधिकान् ।
उत्कृष्टा भवति स्थिति, ज्ञातव्या नीललेश्यायाः ॥३५॥ टीका--'हत्तद्धं तु' इत्यादि---
मुहूर्ताद्धां तुअन्तमुहूर्तमे वेत्यर्थः, नीललेश्यायाः जघन्या अपकृष्टतमा. स्थिति तिव्या भवति । 'पलिय' इति पदैकदेशे पदप्रयोगदर्शनादिह 'पलिय' की होती है तथा (उक्कोसा लिई-उत्कृष्टास्थितिः) उत्कृष्ट स्थिति ( मुहुत्तहिया तेत्तीसा सागरा-सुहाधिकाल त्रयस्त्रिंशत् सागरान् ) अन्तत अधिक तेतीस सागरोपमा प्रमाण होती है। ऐसा ( नायव्या-ज्ञातव्या) जानना चाहिये ! अन्तर्जुहूर्त के ली असंख्यात भेद होते हैं इसलिये अन्तमुहर्त शब्द से पूर्वोत्तर भव संबंधी अन्तर्मुहद्वय कहे गये समझना चाहिये ॥ ३४ ॥ - नीललेश्या की स्थिति इस प्रकार हैं- हुत्तद्धं तु' इत्यादि।
अन्वयार्थ--(लीललेलाए-नीललेश्यायाः ) नीललेग्या की (जहन्ना ठिई-जधन्या स्थितिः) जघन्य स्थिति (हुताई-बहूत्र्ताद्धाम् ) अन्तर्मुहूर्तउकोसा ठिई-उत्कृष्टा स्थिति उत्कृष्ट स्थिति मुहुत्तहिया तेत्तीसा सागरा-मुहूर्ताधिकान् त्रयस्त्रिंशत् सागरान् मन्तभुत अधि: तेत्रीस सागरे।५८ प्रमाण हाय छे. मे नायव्या-ज्ञातव्या नए नो मन्तभुइतना ५५ मध्यात ભેદ હોય છે. આ કારણે અન્તર્મુહૂર્ત શબ્દથી પૂર્વોત્તર ભવ સંબંધી અન્તમુહૂર્ત કય કહેવાયેલ સમજવું જોઈએ. ૩૪ .
नीर सेश्यानी स्थिति २॥ २नी छ-" मुहुत्तद्ध तु" छत्याह!
मन्या-नीललेसाए-नीललेश्यायाः नीसवेश्यानी जहन्ना ठिई-जयन्यास्थितिः धन्य स्थिति मुहुत्तध्ध-मुहूर्ताद्धाम् मन्ततः प्राय छे. तथा
उ०-८०