________________
५२०
उत्तराध्ययनसूत्रे निद्धंधसपरिणामो, नृशंसोऽजितेन्द्रियः।
एतद्योगसमायुक्तः, कृष्णलेश्यां तु परिणमेत् ॥ २२ ॥ टीका-पंचासवप्पमत्तो' इत्यादि ।
पञ्चास्त्रवप्रमत्ता प्राणातिपातादिषु पञ्चसु आस्रवेषु प्रमत्तः-प्रमादवान् तथा त्रिभिः मनोवाकायैः, अगुप्तिः=गुप्तरहितः, पटूसु-जिननिकायेषु, अविरता अनिवृत्तः तदुपमर्दकत्वादितिभावः। एवंभूतः कश्चिदतीव्रारम्भोऽपि स्यादतआह-'तिवारंभपरिणओ' इति तीव्रारम्भपरिणतः तीब्रा-उत्कटा ये आरम्भाः-सावधव्यापाराः, तत्परिणतः-तत्र प्रवृत्त्या तदात्मतां गतः, तथा-क्षुद्र-दुष्टः, परेषामहितैषीत्यर्थः । तथा साहसिका सहसा अपलोच्य गुणदोषान् प्रवर्तत इति साहसिकः-चौर लुण्टकादिरित्यर्थः । नम्=पुरुषः, उपलक्षणत्वात् स्न्यादिरपि वा । अस्या अग्रिमगाथया सह सम्बन्धः ॥ २१ ॥ ___ अब सूत्रकार लक्षणद्वार कहते हैं-जिनमें प्रथम कृष्णलेश्या का लक्षण कहते हैं-'पंचासव०' इत्यादि।
अन्वयार्थ जो आत्मा (पंचासवप्पमत्तो-पचास्रवप्रमत्तः) प्राणातिपात आदि पांच आस्रवों में प्रमत्त हो (तिहिं अगुत्तो-त्रिभिःअगुप्तः) मनोगुप्ति, वचनगुप्ति एवं कायगुप्ति, इन तीन गुप्तियों से जो अगुप्त हो अर्थात् इन तीन गुप्तियों से रहित हो (छसु अविरओ-पद्सु अविरतः) षटकाय के जीवों की रक्षा से जो अविरत हो (तिव्वारंभ परिणओतीव्रारंभपरिणतः) तीव्र आरंभ-उत्कटसावद्य व्यापारों में तत्पर हो (खुद्दो-क्षुद्रः) दूसरों के हित का अभिलाषी न हो (साहसिओ-साहसिका) विनाविचारे ही हर एक काम में प्रवृत्ति करने वाला हो ॥२१॥
હવે સૂત્રકાર લક્ષણદ્વાર કહે છે. જેમાં પ્રથમ કૃષ્ણલેશ્યાનું લક્ષણ है छ-" पंचासव० " त्याह!
मक्याथ-२ मात्मा पचासवप्पमत्तो-पंचास्रवप्रमत्तः प्रातिपात माह पाय मालवामा प्रमत्त हाय, तिहि अगुत्तो-त्रिभिः अगुप्तः मनास्ति, क्यनશક્તિ અને કાયગુપ્તિ આ ત્રણ ગુપ્તિથી જે અગુપ્ત હોય, અર્થાત્ सत्र शुस्तियोथी २ति डाय छसु अविरओ-षट्सु अविरतः पट्टायना
वानी २क्षाथी २ मविरत जाय, तिव्वारंभपइणओ-तीव्रारंभपरिणतः तीन याम- सावध व्यापारामा तत्५२ डाय, खुद्दो-क्षुद्रः मीनयाना हितना मलिषी न डाय, साहसिओ-साहसिकः ३२ वियाय ४ ४२४ मिमी પ્રવૃત્તિ કરવાવાળા હોય પરવા