________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ३२ प्रमादस्थानवर्णने रागापनयनस्वरूपनिरूपणम् ५५७ विशेषान् परितापदुर्गतिपातादीन् , आपद्यते प्राप्नोति । 'वइस्से ' इति द्वेष्यऽर्थे, आर्षप्रयोगः । इति गोथाद्वयाऽर्थः ॥ १०२ ॥ १०३ ॥
रागद्वेषोवेव दुःखमूलमित्युक्तम् , अथ रागापनयनार्थ तदुपायान् प्रकारान्तरेणाऽप्याहमूलम् कैप्पं न इच्छिज सहायलिच्छू, पच्छाणुतावेण तवप्पभावं। एवं वियारे अमियप्पयोरे, आवजई इंदियचोर वस्से ॥१०॥ छाया-कल्पं न इच्छेत् सहायलिप्सुः, पश्चादनुतापेन तपः प्रभावम् ।
एवं विकरान् अमितप्रकारान् , आपद्यते इन्द्रिय चौरवश्यः॥१०४॥ टीका-'कप्पं न इच्छिज्ज' इत्यादि
सहायलिप्सुः सहायस्य लाभः स्यादित्यभिलाषवान् ' सन् । कल्पं स्वाध्यायादि क्रियासु समर्थ-योग्यमपि शिष्यादिकम् , न वाञ्छेत् , किन्तु शिष्यकल्याणार्थ वान्छेत् , तथासति रागादिन स्यादिति भावः। तथा-पश्चात्-दीक्षाग्रहणाइन क्रोधादिक कषायोंसे उत्पन्न हुए अन्य और भी दुर्गतिमें पतनरूप फलोंको पाता है। इन दो गाथाओं द्वारा विकृतिका स्वरूप कहा गया है ॥१०२ । १०३॥ ___ राग और द्वेष ये दोनों ही दुःख में मूल कारण है ऐसा कहकर अब सूत्रकार राग को दूर करने के लिये प्रकारान्त से उपाय कहते हैं'कप्पं ' इत्यादि।
अन्वयार्थ (सहायलिच्छू-सहायलिप्सुः) 'मुझे सहायता मिले' इस प्रकार की अभिलाषा से युक्त होकर (कप्पं न इच्छिज्ज-कल्पं न इच्छेत् ) कल्पनीय-स्वाध्याय आदि क्रियामें समर्थ-योग्य भी शिष्यादिक की चाहना नहीं करनी चाहिये । किन्तु शिष्यजनों का कल्याण हो ऐसी ही वान्छा रखनी चाहिये । इस तरह की भावना होने पर रागादिक કષાયથી ઉત્પન્ન થયેલ એવા બીજા કેટલાએ દુર્ગતિમાં ગબડાવનારા પતનને પામે છે. આ બે ગાથાઓ દ્વારા વિકૃતિનું સ્વરૂપ બતાવાઈ ગયુ. ૧૦૨૧૦૩
રાગ દ્વેષ આ બને દુઃખનાં મૂળ કારણું છે એવું કહીને હવે સૂત્રકાર शगन २ ४२वाने भाट प्रान्तरथी पाय ४९ छ-" कप्प"त्या! ___मक्याथ-सहायलिच्छू-सहायलिप्सुः “भने सहायता भणे" मापा ४ानी मलिदापाथी युरत छन कप्पन इच्छिज्ज-कल्पं न इच्छेतू ४६५नीय સ્વાધ્યાય આદિ ક્રિયામાં સમર્થ એવા શિષ્યાદિકની પણ ચાહના કરવી ન જોઈએ, પરંતુ શિષ્ય જનેનું કલ્યાણ થાય એવી જ વાંચ્છના રાખવી જોઇએ.
