________________
३३२
उत्तराध्ययनसूत्र वचनगुप्तिमतो सुनेः कायगुप्तिरवश्यं भवतीति पञ्चपश्चाशत्तमभेदरूपां तामाह
मूलम्-कायगुत्याए णं संते! जीवे कि जणेइ ? । कायगुत्तयाए णं संवरं जणेइ । संवरेणं कायगुत्ते पुणो पावासवनिरोहं करेइ ॥ सू० ५५ ॥
छाया-कायगुप्ततया खलु भदन्त ! जीवः किं जनयति । कायगुप्ततया खलु संवरं जनयति । संवरेण कायगुप्तः पुनः पापास्त्रवनिरोधं करोति ।। सू० ५५ ॥
टीका-'कायगुत्तयाए ' इत्यादि--
हे भदन्त ! कायगुप्ततया कायस्य गुप्तता-गुप्तिः, शुभयोगप्रतिरूपा कायगुप्तिः कायगुप्तता तया जोवः किं जनयति ? । भगवानाह-हे शिष्य ! कायगुप्ततया खलु संवरं अशुभयोग निरोधरूपं जनयति । संवरेण अभ्यस्यमानेन कायगुप्तः-कायेन गुप्तः-कायकृता शुभयोगनिरोधेन रक्षितः, पुनः पापासवनिरोध पापासवस्य-पापकर्मोपादानस्य प्राणातिपाताघण्टादश विधस्य निरोधं करोति।
वचनगुप्तिवालेको कायप्ति अवश्य होती है सो पचपनवे बोलमें कायगुप्तिको कहते हैं-'कायगुत्तयारणं' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(अंते कायगुत्तयाएणं जीवे कि जणेइ-बदन्त! कायगुप्ततया जीवः किं जनयत्ति हे अगवन् ! शरीरकी शुभयोग प्रवृत्तिरूप कायगुप्तिसे जीव किल गुणको प्राप्त करता है ? उत्तर-(कायगुन्तयाए णं संवरं जणेइ-कायगुप्ततया खलु संवरं जनयति) जीव कायगुप्तिके प्रभावसे अशुभयोग निरोधरूप संवरको प्राप्त करता है। (संवरेणं कायगुत्ते पुणो पावासवलिरोह करेइ-लंवरेण कायगुप्तः पुनः पापा नवनिरोधं करोति) संवर द्वारा कायशुप्त बना हुआ जीव पापकर्म के उपादानभूत प्राणातिपात आदि अठारह प्रकार के पापानवका निरोध करदेता है।
વચનગુસિવાળાને કાયશુદ્ધિ અવશ્ય થાય છે. આથી કાયણિને કહે છે"कायगुत्तयाएण" छत्यादि।
अन्या -भते कायगुत्तयाएणं जीवे कि जगेइ-भदन्त कायगुप्ततया जीवः किं जनयति लगवान ! शरीरनी शुभयोग प्रवृत्ति३५ ४ायगुतिया १४या
शन प्रास ४२ छ ? उत्तर-कायगुत्तयाएण संवरं जणेइ-कायगुप्ततया संवरं जनयति यतिना प्रमाथी २१ २मशुलयाग निराध३५ संवरने प्रात ४२ छ. संवरेणं कायगुत्ते पुणो पापासवनिरोह करेइ-संवरेण कायगुप्तः पुन पापास्त्रव. निरोधं करोति संवरथी अयशुत मनेर १५५ भने उत्पन्न ४२नार आयाનિ ત આદિ અઢાર પ્રકારના પાપસવને નિરોધ કરી દે છે.