Page Text
________________
२३२ ।
उत्तराध्ययनसूत्रे छाया-प्रत्याख्यानेन भदन्त ! जीवः किं जनयति ? । प्रत्याख्यानेन आस्रवद्वाराणि निरुणद्धि। प्रत्याख्यानेन इच्छानिरोध जनयति । इच्छानिरोध गतश्च खलु जीवः सर्वद्रव्येषु विनीतवृष्णः शीतीभूतो विहरति ॥१३॥
टीका-'पञ्चक्खाणेणं भंते' इत्यादि
हे भदन्त ! प्रत्याख्यानेन परिहरणीयं वस्तु प्रतिआख्यानं प्रत्याख्यानम् । गुरोरग्रे निवृत्तिकथनम् , स्वेच्छापत्तिप्रतिकूलतया मर्यादया विवक्षितकालादिमानयाऽऽख्यानं प्राथनं प्रत्याख्यानं तेन, मूलगुणोत्तमगुणप्रत्याख्यानरूपेण, जीवः किं जनयति ? । भगवानाह-हे शिष्य ! प्रत्याख्यानेन जीवः आस्रवद्वाराणिजीवतड़ागे कर्मजलस्याऽऽगमनम् आस्रवः कर्मवन्धनमित्यर्थः, तस्य द्वाराणीव द्वाराणि, आस्रवद्वाराणि-मिथ्यात्वाविरतिप्रमादकषाययोगरूपाः कर्मोपादानहेतवः पञ्चत्यर्थः तानि निरुणद्धि-दरादेव वारयतीत्यर्थः। तथा-प्रत्याख्यानेन-उक्तरूपेण. इच्छानिरोधम्-इच्छा-विषयगृद्धिरूपा तस्या निरोधः-निवारणम्-इच्छानिरोधस्तं, जनयति। इच्छानिरोधं गतः-प्राप्तश्च खलु जीवः सर्वेद्रव्येषु सर्वेषु द्रव्येषु विनीतत
कायोत्सर्ग करनेपर भी पुनः अतिचारोंकी संभावनामें प्रत्याख्यान करना चाहिये यह बात सूत्रकार तेरहवें बोलमें कहते हैं-'पचक्खाणेणं' इत्यादि। ___ अन्वयार्थ-(भते पच्चक्खाणेणं जीवे किं जणेइ-भदन्त ! प्रत्याख्यानेन जीवः किं जनयति) हे भगवन् । प्रत्याख्यानसे जीव किस गुण को पाता है ? इसके उत्तरमें कहते हैं कि (पच्चक्खाणेणं आसवदाराई निरंभह-प्रत्याख्यानेन आस्रवद्वाराणि निरुणद्धि ) प्रत्याख्यान से जीव आस्रवके द्वारोंका निरोध करता है । तथा (पच्चक्खाणेणं इच्छानिरोहंजणेइ-प्रत्याख्यानेन इच्छानिरोधं जनयति ) प्रत्याख्यानसे ही अपनीइच्छाओंका निरोध करता है। (इच्छानिरोहं गएयणं जीवे सव्व दव्वेमु विणीयतण्हे सीइभूए विहरइ-इच्छा निरोधं गतः खलु सर्वद्रव्येषु विनी
કાત્સર્ગ કરવા છતાં પણ ફરી અતિચારોની સંભાવનામાં પ્રત્યાખ્યાન ४२वुन. मापात सूत्रधार तेरमा मासमा ४ छ–“पच्चक्खाणेणं" छत्याहि.
अन्वयार्थ-भंते पच्चक्खाणेणं जीवे कि जणेइ-भदन्त प्रत्याख्यानेन जीवः - कि जनयति मगवान ! प्रत्याभ्यानथी ७१ च्या गुणुन पामे छ ? माना उत्तरमा ४ छ ,-पच्चक्खाणेण आसवदाराई निरंभइ-प्रत्याख्यानेन आस्रवરાતિ રિદ્ધિ પ્રત્યાખ્યાનથી જીવ આસવના દ્વારેને નિરોધ કરે છે તથા पच्चक्खाणेण इच्छानिरोहं जणेइ-प्रत्याख्यानेन इच्छानिरोधं जनयति प्रत्याभ्यानथा
चातानी ४२छा माना निरोध ४२ छे. इच्छानिरोहं गएयणं जीवे सव्वदव्वेसु विणीय तण्हे सीइभूए विहरइ-इच्छानिरोधं गतः खलु सर्व द्रव्येषु विनीततृष्णः
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |