________________
उत्तराध्ययनसूत्रे
कथमित्याह-- मूलम्-पढ पौरिस सज्झायं, वीर्य झाणं झियायइ । तइयाँए निदमोक्खं तु, चउत्थी मुँज्जो वि सज्झायं ॥१८॥ छाया--प्रथमाया पौरुष्यां स्वाध्याय, द्वितीयायां ध्यानं ध्यायेत् ।।
तृतीयायां निद्रामोक्षं तु, चतुर्था भूयोऽपि स्वाध्यायम् ॥ १८ ॥ टोका--' पढमं ' इत्यादि--
साधुः रात्रेः प्रथमायां पौरुष्यों प्रथमपहरे स्वाध्यायं कुर्यात् । द्वितीयायां पौरुप्यां द्वितीयग्रहरे ध्यान-सूत्रार्थचिन्तनलक्षणं क्षितिवलयद्वीपसागरभवनादि वा ध्यायेत्-चिन्तयेत् । तृतीयायां पौरुष्यां तु निद्रामोक्षं निद्रायाः पूर्वावरुद्धायाः मोक्ष मोचन कुर्यात् , शयनं कुर्यादित्यर्थः । चतुर्थ्यां पौरुण्यां भूयोऽपि पुनरपि स्वाध्यायं कुर्यात् । अयं भावः-गीतार्थानां जिनकल्पिकानां परिहारविशुद्धिक
कैसे करे ? सो कहते हैं-'पढम ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-साधु रात्रिकी (पढमं पोरिसि-प्रथमायां पौरुष्याय)प्रथम पौरुषीमें प्रथम प्रहर में (सज्झायं कुज्जा-स्वाध्यायं कुर्यात् ) स्वाध्याय करे (बीयंद्वितीयायां) द्वितीय पौरुषीमें द्वितीय प्रहरमें-सूत्रार्थचिन्तनरूप ध्यान करे। अथवा जिनशास्त्रोक्त पृथिवीके तथा द्वीप सागर आदिके स्वरूपका चिन्तवन करें । (तइयाए-तृतीयायां) तृतीय पौरुषीमें तृतीय प्रहरमें (निद्दमोक्खं निद्रामोक्षं) निद्रा लेवे-सोचे। (चउत्थी-चतुर्थ्याम् ) चतुर्थ पौरुषांमें चतुर्थ प्रहरमें (भुज्जो वि-भूपोऽपि) फिर भी (सज्झायं कुज्जा-स्वाध्यायं कुर्यात्) स्वाध्याय करे । विशेष-गीतार्थ साधुओंके लिये, जिनकल्पि साधुओंके लिये तथा परिहार विशुद्धिक चारित्रवालोंके लिये तृतीय प्रहर मात्र
४ शत अरे? ते ४ छ-" पढमं" त्याह
भन्दयार्थ–साधु रात्रीनी पढमं पोरिसि-प्रथमायां पौरुष्यां प्रथम यौ३षीमा प्रथम प्रहारमा सज्झायं कुजा-स्वाध्यायं कुर्यात् स्वाध्याय ४२, वीयं-द्वितीयायां દ્વિતીય પૌરૂષીમાં–બીજા પ્રહરમાં સૂત્રાર્થ ચિહનરૂપ ધ્યાન કરે અથવા-જીન शासोत विना तथा दीप सागर माहिना २१३५नु तिवन ४२, तइयाएतृतीयायां तृतीय पौ३षीभां-त्रीत प्रभा निदामोक्ख-निद्रामोक्ष निद्रावे. सुवे चथी-चतुर्थ्याम् यतुर्थ पोषीमां-याथा प्रडमां भुजोवि-भूयोऽपि शीथी सज्झायं कुजा-स्वाध्यायं कुर्यात् स्वाध्याय ४२ विशेष-गीता साधुसोना भाटे નકલ્પી સાધુઓના માટે તથા પરિહાર વિશુદ્ધિક ચારિત્રવાળાના માટે ત્રીજો