________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २६ पौरुषोपरिज्ञानवर्णनम्
केषु केषु मासेषु चतुर्दशभिर्दिनैः पक्षो भवतीत्याहमूलम्-आसाढंबहुलपक्खे, भदवए कत्तिए ये पोसे यं। .
फग्गुण वइसाहेसु यं, नायव्वा ओभरतांओ ॥१५॥ छाया-आषाढबहुलपक्षे, भाद्रपदे कार्तिके च पौषे च ।
फाल्गुन-वैशाखयोश्च, ज्ञातव्या अवमरात्रयः ॥ १५॥ टीका-'आसाढ' इत्यादि
आषाढबहुलपक्षे आषाढकृष्णपक्षे, भाद्रपदे भाद्रकृष्णपक्षे कार्तिके कार्तिककृष्णपक्षेच, पौषे च-पौषकृष्णपक्षे च, तथा-फाल्गुनवैशाखयोः फाल्गुनवैशाखकृष्णपक्षयोश्च अवमरात्रयः एकैकाहोरात्रन्यूनारात्रयोऽवगन्तव्याः । पूर्वोक्तमासेसु कृष्णपक्षाः चतुर्दशदिनप्रमाणा भवन्तीति भावः ॥१५॥ है। यह पौरुषीकी घटती बढती प्रत्याख्यान आदिमें अपेक्षित होती है। इस लिये यह कहा गया है॥१४॥
किन २ महिनोंमें चौदह १४ दिनोंका पक्ष होता है इसको सूत्रकार बतलाते हैं-'आसाढ' इत्यादि । ___ अन्वयार्थ-(आसाहबहुलपक्खे-आषाढबहुलपक्षे) आषाढ़ कृष्ण पक्षमें, (भवए-भाद्रपदे) भाद्र कृष्ण क्षमें ( कत्तिए-कार्तिक कृष्ण पक्षमें (पोसे-पौषे ) पौषकृष्णपक्षमें तथा ( फग्गुण वइसाहेसु ओमरत्ताओ नायव्वा-फाल्गुन वैशाखयोश्च अवाधरात्रय ज्ञातव्याः) फाल्गुन वैशाख कृष्णपक्षमें एकएक अहोरात्रसे न्यून रात्रियां जानना चाहिये अर्थात् इन पूर्वोक्त मासोंमें कृष्णपक्ष चौदह चौदह१४-१४दिनके होते हैं॥१५॥ પૌરૂષી વધતી રહે છે. આ પૌરૂષીનું ઘટવું, વધવું, એ પ્રત્યાખ્યાન આદિમાં અપેક્ષિત હોય છે. આ માટે આ કહેવામાં આવેલ છે. ૧૪
કયા કયા મહિનામાં ચૌદ દિવસનું પક્ષ હોય છે તેને સૂત્રકાર मता छ-"आसाढ'' त्याहि.
मयार्थ-आसाढबहुलपक्खे-आषाढबहुलप, Aषाद ५क्षमा, भद्दवए-भाद्रपदे माहवामा शु पक्षमा, कत्तिए-कार्तिके आतिभा पक्षमा पोसे-पौषे पोषमा ४Y पक्षमा, तथा फग्गुणवइसाहेसु ओमरताओ नायव्वाफाल्गुन वैशाखयोश्च अवमरात्रय ज्ञातव्याः ।गएर मन वैशामभा पक्षम. એક એક અહેરાત્રથી ન્યૂન રાત્રી જાણવી જોઈએ. અર્થાત્ આ પૂર્વોક્ત महिनामामा पक्ष यौह-यौह (१४-१४) हसन य छे. ॥१५॥
