________________
२३०
उत्तराध्ययनसूत्रे छाया-कायोत्सर्गेण भदन्त ! जीवः किं जनयति ? । कायोत्सर्गेण अतीत प्रत्युत्पन्नं प्रायश्चित्तं विशोधयति । विशुद्धप्रायश्चित्तश्च जीवो निवृत्तहृदयः, अपहृतभरः इव भारवहः प्रशस्तध्यानोपगतः सुखं सुखेन विहरति ॥ १२ ॥
टीका-'काउस्सग्गेणं' इत्यादि
हे भदन्त ! कायोत्सर्गेण अतिचार शुद्धयर्थं कायस्यागमोक्तविधिना परित्याग काये ममत्ववर्जनं कायोत्सर्गस्तेन जीवः किं जनयति ? । उत्तरमाह-कायोत्सर्गेण अतीतमत्युत्पन्नम्-अतीतम्-अतीतकाले कृतं चिरकालीनमित्यर्थः, प्रत्युत्पन्न च प्रत्युत्पन्नमिव आसन्नकालकृतं चेत्यर्थः तयोः समाहारेऽतीतप्रत्युत्पन्नं, तथाविधं प्रायश्चित्तं-मायश्चित्ताहम् अतिचारं स्वदोषमिति यावत , विशोधयति-तज्जनितपापापनयादपनयति। विशुद्धप्रायश्चित्तश्च-विशुद्ध-विशोधितम्-अपनीतं, प्रायश्चित्तं. प्रायश्चित्ताह अतिचारजनितपापं येन स तथा, इह — विसुद्ध' इति 'विसोहिय' इत्यर्थकम् अन्तर्भावितण्याश्रयणात् । यद्वा-विशुद्धं-क्षयमुपगतं, प्रायश्चित्तं-पाय
प्रतिक्रमणमें अतिचारोंकी शुद्धिके लिये कायोत्सर्ग करना चाहियेयह बात सूत्रकार बारहवें बोलमें कहते हैं—'काउस्लग्गेणं' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(भंते काउस्सग्गेणं जीवे किं जणयइ-भदन्त ! कायोत्स गैण जीवः कि जनयति) हे भगवन् । कायोत्सर्ग से जीव किस गुणको प्राप्त करता है ? इसके उत्तरमे कहते हैं कि (काउस्सग्गेणं तिय पडुप्पन्न पायच्छित्तं विसोहेइ-कायोत्सर्गेण अतीत प्रत्युत्पन्न प्रायश्चित्तं विशोधयति) जीव इस कायोत्सर्गके प्रभावसे अतीतकालमें उत्पन्न किये गये तथा वर्तमान काल में किये गये प्रायश्चित्ताहे अपने दोषोंकी शुद्धि कर लेता है (विसुद्ध पायच्छिते य जीवे--विशुद्ध प्रायश्चितश्चजीवः ) इस प्रकार अतिचारजनित ताप जिस जीवने दूर कर दिये हैं ऐसा जीव
પ્રતિકમણમાં અતિચારની શુદ્ધિના માટે કર્યોત્સર્ગ કર જોઈએ. આ पात सूत्रा२ मारमा मासभा मताव छ-" का उस्सगेण" त्या
सत्यार्थ-भंते काउस्सगेणं जीवे किं ज्रणयइ-भदन्त कायोत्सर्गेण जीवः किं ત્તિ હે ભગવાન ! કાસર્ગથી જીવ કયા ગુણને પ્રાપ્ત કરે છે? આના ઉત્તરમાં
-काउस्सग्गेणं तियपडुप्पन्न पायच्छित्तं विसोहेइ-कायोत्सर्गेण अतीतप्रत्यु त्पन्न प्रायश्चित्तं विशोधयति १२॥ ४ायासन प्रमाथी अतीत मां ઉત્પન્ન કરેલાં તથા વર્તમાન કાળમાં કરેલાં પ્રાયશ્ચિત્તાથ પોતાના દેશેની શદ્ધિ
a . विशुद्धपायच्छित्ते य जीवे निव्वुयहियए ओहरिय भरुव्व भारवाहे पसत्थ .-झाणीवगए सुहं सुहेणं विहरइ-विशुद्वप्रायश्चिन्त श्च जीवः निवृतहृदयः अपहृतभरः इव
१९. प्रशस्तध्यानोपगतः सुखं सुखेन विहरति मा ४२ना मतियार नित