________________
३७८
उत्तराभ्ययनसूत्रे
स्वीति ।' इत्वा मदनिका माह-भूमिगृहाभ्यन्तरस्थितेन तेन कम ज्ञात ह धुना रात्रिरस्तीति ? ततः कनकमञ्जरी ता माह- अधुना निद्रा समाकुलाऽस्मि, आगामिनि दिवसे कथयिष्यामि । कथावशिष्टभाग श्रीतुकामेन रामा पष्ठे दिवसे ऽपि तस्या एवासरो दत्तः । ततस्तस्यां रात्रावपि निद्राव्यानमुपागते रात्रि मदनिकया प्रेरिता राशी कनकमअरी माह- 'तेषु स्वर्णकारेषु स राज्यन्त्र आसी दतस्तेन रात्रिर्शाता |
अथापरा कथा कपयामि, श्रुणु - 'आसीत्सौवीरदेशे सिन्धुपुर नामक नगरम् । तनामी सुद्युम्नो नाम राजा । तस्मै कोऽपि भूषणसम्भृता निछिद्रा पेटिका है ? उनमे से एक ने कहा इस समय रात्रि है । इस बात को सुनकर मदनिकांने कहा कि भूमिगृह के भीतर रहे हुए उस सुवर्णकारने यह बात कैसे जानली कि इस समय रात्रि है। पूछी हुई यातका फलके उपर उत्तर देना कहकर कनकमजरी निद्रामा सो गई । मदनिका भी अपने स्थान पर आकर सो गई। इसका उत्तर सुनने की इच्छा से राजाने कनकम जरी को छठवें दिन भी उसी महल में सोनेका अवसर दिया। रात्रि होते ही कनकमजरी मदनिका सहित महल में आगई और राजा भी आकर सो गया । कलकी शकाका उत्तर देनेके लिये उसने मननिका से कहा कि जिस व्यक्तिने भूमिगृह में रहेते हुए भी " रात्री है " ऐसा जाना वह राति अधा था । कनकमजरीने इसके बाद एक दूसरी कथा कही जो इस प्रकार है
"
सौवीर देश में सिन्धुपुर नामका एक नगर था । वहा सुद्युम्न કે ઇને પૂછ્યું કે અત્યારે વિમ છે કે રાત છે ? આમાથી એકે કહ્યું કે રાત્રી છે. આ વાત સાભળીને મનિકાએ કહ્યુ મિની અદર રહેલ આ સેનીએ કઈ રીતે જાણ્યુ કે, આ સમય દિવસને બદલે ર્ ત્રીના છે ? પૂછવ મા માવેલ એ વાતને કાલે ઉત્તર આપવાનુ કહીને કકમ જરી સુવા ચાલી ગઈ અને મનિકા પણ પાતાના સ્થાને જને સુઈ ગઈ આના ઉત્તર સાભળવાની ઈચ્છાથી રાજાએ કનકમ જડીને છઠે દિવસે પણ પેાતાના શયનગૃહમા આવવાના અવસર આપ્યા રાત્રી થતાજ કનક્રમ જી મદનિકા સાથે પહોંચી ગઈ રા પણ આવીને સૂઇ ગયા. આગલા દિવની શકાને ઉત્તર મદનિકાને આપી સનકમ જરીએ કહ્યું ?, જે માસે ભૂમિગૃહમા રહેતા હોવા છતા પણ “२ छे ” खेन लभ्यु ते तापणी हुनो, इनमनरी मा पछी એક બીજી કથા કહી તે આ પ્રમાણે છે.
સૌવી. દેશમા ત્રિપુર નામનુ એક નગર હતું જ્યાં સુધમ્ન નામના એક
