Page Text
________________
४८०
औपपातिकवा याइ, तं जहा-अणस्थदडवेरमणं ६, दिसिव्वय ७, उवभोगगुणनतानि, 'त जहा' तयथा 'अणत्यदंडवरमण आर्थरण्डविग्मणम्-अर्थ =प्रयोजन गृह स्थस्य क्षेत्र वास्तु धन शरीरपरिपालनायानिविपय, तत्या दण्ड =आरम्ग प्राण्युपमोऽथेटण्ड । दण्डो निग्रहो यातना दिनाग इति पयाया | Pण्ड =निष्प्रयोनन हिंसाटिकरणमियर्थ, तस्मा द्विरमण-निवर्तनम् १, 'दिसिग्मय दिगनतम्-रिया पूर्वक्षिणादय ऊर्ध्वमघश्चेति दाविधा , तत्र दिशा सम्बधि व्रत दिग्नतम्-तापामु प्रवादितिग्विभागेपु मया गमनागमन विधय न उपकारक हैं, (त जहा) वे तीन प्रकार ये है (अणत्थदडवेरमण दिसिन्बय उपभोगपरि भोगपरिमाण) अनर्थदडचिरमण मत, दिग्नत, उपभोग-परिभोग-परिमाणवत । क्षेत्र वास्तु, धन, पाय, एव शरीर के परिपालन आदि के निमित्त जो आरभ किया जाता है। इसका नाम अर्थ है । इस आरम में प्रागिवन अवश्यभावी है । अत इसम जो दड-प्रागिया का विनाश होता है उससे पाप का वध जाप को होता है । अत यह वध अर्थदड है । अर्थात् प्रयोजन को लेकर जो प्राण्युपमर्दनरूप दड किया जाता है उसका नाम अर्थदड है । दण्ड, निग्रह, यातना एव विनाश ये सन पयायवाची शब्द है । इससे जो विपरीत है उसका नाम अर्थदड है । अर्थात् निष्प्रयोजन हिंसादिक पाप करना सो अनर्थदड है । इससे विरक्त होना सो 'अनर्थदंडविरमण' है। दश दिशाओं मे आने-जाने का प्रमाण करना सा 'दिग्धत' है। चारदिशा और निदिशा तथा उर्व एव अध इस प्रकार ये १० दिशाए हैं। मैं अमुक दिशा की ओर इतनी दूर तक जाऊँगा और आऊँगा, इससे आगे बाहर
छ, (तजहा) तत्रय प्रसारमा छ (अणत्थ दड वेरमण दिसिव्वय उवभोगपरिभोगपरि माण) अनर्थ-विरभ व्रत, हिनत, उपसागपरिमागपरिभार व्रत क्षत्र, વાસ્તુ, ધન, ધાન્ય, તેમજ શરીરના પરિપાલન આદિન નિમિત્તે જે આર કરવામાં આવે છે તેનું નામ અર્થ છે આ આર ભમાં પ્રાણિવધ અર શ્ય ભાવી છે આથી એમાં જે દડ-પ્રાણિઓનો વિનાશ થાય છે તેનાથી પાપનો બ ધ ને થાય છે તેથી આ વધ અર્થદડ છે, અર્થાત પ્રયા જનને લઈને જે પ્રાણિ-ઉપમનરૂપ દડ કરાય છે તેનું નામ અર્થ છે ઇડ, નિગ્રહ, યાતના તેમજ વિનાશ એ બધા પર્યાયવાચી શબ્દો છે તેનાથી જે વિપરીત (ઉલટા) છે તેનું નામ અનર્થદડ છે અર્થાત નિષ્ણજન હિમા આદિ પાપ કરવા તે અનથઇડ છે તેનાથી વિરક્ત થવુ તે અનર્થદ ડ વિરમણ છે દશ દિશાઓમાં આવવા-જવાનું પ્રમાણ રાખવું તે દિવ્રત છે ચાર દિશા અને વિદિશા તથા ઉપર અને નીચે એ પ્રકારે આ દશ ૧૦ દિશાઓ છે હુ અમુક દિશા તરફ આટલે દૂર સુધી જઈશ કે આવીશ
| SR No. | 009353 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1106 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 33 MB |