________________
२९०
औपपातिपत्रे
शोचति वजनानत नीयमानान् स्वकर्मभि । नेप्यमाण न गोचति स्वाग्मा। मूदनुभय ॥३॥ ससार टुग्याग्निचरवालाकगल्ति ।
वने मृगार्भकत्येर शरण नास्ति देहिन ॥४॥ असहाय जीव अपन कर्मों के द्वारा मयु के समीप पहुँचाये जात है। अधात्माता, पिता, भाई, बहन, पुन, पुत्रा, स्त्री आदि के देम्वत हा दयते जीव को उसका स्वकृत कर्म मृत्यु के लिये समपित कर देता है, उस समय उस जीप के नाण करन में माता पिता आदि कोई भी समर्थ नहीं होते है, जीर अकेला ही मृत्यु प्राम पर स्वकृत कर्मानुसार फल भोगता है ॥२॥
शोचन्ति स्वजनानन्त, नीयमानान् स्वकर्मभिः। नेष्यमाण न शोचन्ति, स्वात्मान मृढयुद्धयः ॥३॥
अनाना जीव स्वकृत कर्मों के द्वारा मरते हुए स्थजना के लिये शोक करता है, परन्तु वह अज्ञानी जीव अपन लिये नहीं सोचता है, जो वह स्वय अपने कर्म के द्वारा स्वय मृत्यु के निकट पहुँच रहा है ॥३॥
ससारे दु.खदावाग्नि,-ज्वलज्वालाकरालिते। बने मृगार्भकस्येव, शरण नास्ति देहिनः ॥४॥
पितुर्मातु स्वसुर्धातु-स्तनयाना च पश्यताम् ।
अत्राणो नीयते जन्तु , कर्मभिर्यमसद्मनि ॥३॥ પિતા, માતા, બહેન, ભાઈ, પુત્ર અદિના જોતજોતામાં જ અસહાય જીવ પિતાના કર્મોદ્વારા મૃત્યુની સમીપે જાય છે, અર્થાત–માતા, પિતા, ભાઈ, બહેન પુત્ર, પુત્રી, સ્ત્રી આદિના જોતજોતામાં જ જીવને તેનું પિતાનુ કર્મ મૃત્યુને સમર્પણ કરી દે છે, તે સમયે તે જીવનું રક્ષણ કરવામાં માતા પિતા આદિ કેઈપણ સમર્થ થતા નથી જીવ એકલો જ મૃત્યુ પ્રાપ્ત કરીને સ્વકૃત (પતે કરેલા કમાનુસાર ફળ ભેગવે છે (૨)
शोचन्ति स्वजनानन्त, नीयमानान् म्वकर्मभि ।
नेप्यमाण न शोचन्ति, स्वात्मान मूढमुद्धय ॥२॥ અજ્ઞાની જીવ સ્વકૃત કર્મોદ્વારા મરી જતા સ્વજને માટે શોક કરે છે, પરત તે અજ્ઞાની જીવ પિતાને માટે નથી વિચાર કરતા કે તે પિતે પિતાના કર્મ દ્વારા મૃત્યુની પાસે પહોંચી રહ્યા છે (૩)
ससारे दु सदावाग्नि-ज्वलज्ज्वालाकरालिते। वने मृगार्भक्स्येव, शरण नास्ति देहिन ॥४॥
