________________
पीयूषयर्पिणी-टीका व २४ भगवदन्तेवासिवर्णनम्
१५५
वीयबुद्धी पडबुडी, अप्पेगइया पयाणुसारी, अप्पेगइया संभि
प्रवर्धमानमेधा परिपूर्णा
बीजद्दय - विविधनीजनुद्रय - अल्पेनापि
"
पटवुद्रय – अत्र पट-
सम्भृतकुशूला इष्टदेवताऽनुग्रह प्रभावात्सा पूणा आमते तथा स्तेऽप्यतेवासिन इति भाव । ' एवम् इत्थम् 'पीयमुद्धी' सूनाऽर्थागमरहम्याधिगमनिगालक्षजननाद नीजमिव बुद्धिर्येषा ते पदन प्रतिपादकवुद्धिशालिन इति भाव । पडबुद्धी' शन्देन परसदृशा विस्तीणा सुनाया ग्रहान्ते तद्विपयिका बुद्धिर्येषा ते तथा ततुसमुदायात्मक प्रभूतग्रहसमर्थनाननन्त इत्यर्थ । ' अप्पेगइया पयाणुसारी ' अप्येकके पदानुमारिंग - पदेनेकेनैन सम्पदेन तदनुकूानि तढाकाङ्क्षितानि पदगतान्यबुद्धि प्राप्त था। जिस प्रकार कोठा धान्य से इष्टदेवता के अनुग्रहवा सदा भरा हुआ रहता है उसी प्रकार इस मुद्रि को प्राप्ति से मुनिजन भा सूनार्थरूप धान्य से जीवनपर्यन्त भर हुए रहते है । वह उन्हे कभी भी विस्मृत नहा होता है। कितनेक ऐसे थे जिन्हे जनुहि प्राप्त थी । जिस प्रकार सूक्ष्म से भी सूक्ष्म बीज से विशालनृक्ष तैयार हो जाता है उसी प्रकार इस वृद्धि के धारक मुनिजन भी विविध सूत्रों के अर्थों के अर्थात् आगमों के रहस्यों के ज्ञाता हो जाते है । अल्पपद से भी ये विस्तृत अर्थ के प्रतिपादन करने की योग्यता से विशिष्ट नन जाते हैं। कितनेक पटबुद्धि के धारक थे । मे यहा विस्तृत सूनार्थ गृहीत हुए है । जिस प्रकार वस्त्र तन्तुओं का समुदायात्मक होता है उसी प्रकार उस बुद्धि के प्रभाव से मुनिजन भी विस्तृत सूत्रार्थ के ज्ञानविशिष्ट होते है | कितने पदानुसारी थे । एक ही सून के पद से इतर तदनुकूल एवं उस सूत्र એવા હતા કે જેમને ટામુદ્ધિ પ્રાપ્ત હતી, જે પ્રકારે ઇષ્ટદેવતાના અનુગ્રહથી ઠાર ધાન્યથી સદા ભરેલા રહ્યા કરે છે તેજ પ્રકારે આ બુદ્ધિની પ્રાપ્તિથી મુનિજન પણ સૂત્રના અર્થરૂપ ધાન્યથી જીવનપર્યંન્ત ભરેલા રહ્યા કરે છે તેઓ તેને કદી પણ ભૂલી જતા નથી
पट शन्द
કેટલાએક એવા પણ હતા કે જેમને ખીજબુદ્ધિ પ્રાપ્ત હતી જે પ્રકારે સમમાં પણ સૂક્ષ્મ બીજથી વિશાલ વૃક્ષ તૈયાર થઇ જાય છે તે જ પ્રકારે આ બુદ્ધિના ધાર૰ મુનિજન પણ વિવિધ સૂત્રોના અર્થીને એટલે આગમાના રહમ્યાને જાણનારા થઇ જાય છે અલ્પપદથી પણ વિસ્તૃત અર્થ નુ પ્રતિપાદને કરવાની ચેાગ્યતાવાળા બની જાય છે કેટલાએક પટબુદ્ધિના ધારક હતા પટ શબ્દથી અહીં વિસ્તૃત સૂત્રાર્થં લીધેલ છે જે પ્રકારે વસ્ત્ર એ તતુઓનુ સમુદાયાત્મ, હાય છે તેજ પ્રકારે આ બુદ્ધિના પ્રભાવથી મુનિજન પણ વિસ્તૃત સૂત્રાના જ્ઞાનવિશિષ્ટ થાય છે ફેટ્લાક પદાનુસારી હતા એક જ સૂત્રના