Page Text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १४ नन्ददत्त - नन्दमियादिपइजीवचरितम्
८२५
दह्यमानः, जन्यप्रमत्तः अन्ये सस्मादितरे ये स्वजनादयस्तदर्थं प्रमत्तः तद्भरणपो पणाऽऽसक्तचित्ततया समार निस्तरणरूपात्मकार्ये प्रमादयुक्तः, अत एव धनम् एपयन् = विविधोपायैर्हिरण्यमुवर्णादिनाधिपरिग्रहमुपार्जयन् मृत्यु = मरण जरा वृद्धावस्था च प्राप्नोति । 'अहो ' इति सप्तम्यर्थे प्रथमा, आर्पत्वात् ॥ १४ ॥
धनकी चाहना किया करता है तथा (अन्नपमत्ते - अन्यममत्तः ) अन्य अपसे भिन्न जनोंमे उनके भरणपोषणकी चिन्तामे पडकर ससारसे पार होने रूप आत्मकार्यमे प्रमादी वन जाता है । इस तरह प्रमादी बना हुआ यह मनुष्य (जरां मच्चु च पप्पोति-जरा मृत्यु च प्राप्नोति ) जरावस्थाको एव मृत्युको प्राप्त कर लेता है ।
भावार्थ- कामभोग अनर्थकी खान है यह नात इस गाथा द्वारा पुष्ट की गई है। इस मे सूत्रकार यह कह रहे हैं कि जिसकी विषयभोग तृष्णा शात नही होती है वह व्यक्ति कभी आत्मकल्याणके मार्ग में आगे नही आता है । क्यों कि उसको तो रात दिन यही चिन्तारूप राक्षस सताया करता है कि मेरी विपयोपभोग तृष्णा किस प्रकार शात हो । कहा जाऊ - किसे पकडू, कैसे धन कमाउ ? इत्यादि बातोंसे ही उसको अवकाश नही मिलता है तो फिर आत्माकी नातें करनेका उसको अवसर कैसे हाथ लग सकता है । रातदिन इसी चिन्तामे मग्न हुआ वह विचारा अपने से सर्वथा भिन्न रहने वाले व्यक्तियोंकी कुटुम्न परिवारकी सेवा शुश्रूषामे फसा रहता है । इस तरह प्रमादी हुए इस मनुष्यको धीरेते घणमेमाणे- धनमेपयन् धननी न्याहुना यो उरे तथा अन्नप्पमत्ते - अन्य प्रमत्त પેાતાનાથી ભિન્ન જનામા એના ભરણપેાણુની ચિંતામા પડીને સ સારથી પાર થવામાં આત્મામા પ્રમાદી બની જાય છે. આ રીતે પ્રમાદી બનેલ એ મનુષ્ય ના मच्चु च पप्पोति-जरा मृत्यु च प्राप्नोति वृद्धावस्थाने तेमन सारे भूत्युने पाने छे ભાવાથ——કામલેગ અનની ખાણુ છે, આ વાતને આ ગાથા દ્વારા
પૂષ્ટ કરવામા આવેલ છે તેમા સૂત્રકાર એ ખતાવે છે કે, જેની વિષયભાગથી વિષયની ઈચ્છા શાત થતી નથી તેથી તે વ્યક્તિ આત્મકલ્યાણના માર્ગ મા કદી પણ માગળ આવી શકતી નથી. એને તે રાત દિવસ એ ચિંતારૂપ રાક્ષસ સતાવ્યા કરે છે કે, મારી વિષયલેાગની તૃષ્ણા કઈ રીતે શાત થાય! કયા જાઉ ? શુ કરૂ ? કઈ રીતે ધન કમાઉ ? વગેરે વાર્તાથી તેને અવકાશ જ મળતા નથી તે પછી આત્માની વાત કરવાના અવસર તેને કયાથી મળે? રાતદિવસ એજ ચિંતામા મગ્ન છની રહેતેા એવે! તે મનુષ્ય બિચારા પાતા નાથી સર્વથા ભિન્ન રહેનાર વ્યક્તિની સેવા શુશ્રૂષામા ફસાઈ રહે છે આ
| SR No. | 009353 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1106 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 33 MB |