Page Text
________________
७७३
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३ गा ९ सप्तमनिहवगोष्ठमाहिलदृष्टान्त कालमान स्वीकृत भवति, तथा च प्रत्याख्यानस्य सारधिकत्वेनावधी पूर्ण प्रत्याख्यावरस्तुन आशसासमपात् "अहमने हनिप्यामी"-त्याशसारूप दूपण स्यात् , तस्माद् 'अपरिमाणेन सर्व प्राणातिपात प्रत्यारयामि त्रिविध निविधेने'-ति वाच्य मुनिनेति।
गोष्टमाहिलेनैवमुक्ते सति विन्ध्यमुनिलिकापुष्पाचार्य पृच्छति-भदत ! गोष्ठमाहिलमुनि वज्जीवमिति प्रत्याख्याने वक्तु नेच्छति । _आचार्यः माह-प्रत्याख्यानस्य कालोनधिकत्वमवश्य कार्यम् , अन्यथा मर्यादापिरहाद् अकार्यसेनन स्याद , अपि चोत्सूनमरूपणापतिस्ततश्वानन्तससारः स्यात् । प्रमाणवाला प्रत्याख्यान श्रेयस्कर नहीं होता। यावज्जीव कहने से प्रत्या रयान प्रमाणोपेत हो जाता है। काल को प्रमाण इस शब्द से स्पष्टरूप मे कथित होता है। और भी-प्रत्याख्यान में सावधिकता आने से अवधि की पूर्णता होने के याद प्रत्याख्यान वस्तु मे आसा-आकाक्षा-का सभव होने से " में जागे मागा" इस प्रकार का दूपण लगता है, इसलिये मुनि को तो ऐसा ही करना चाहिये कि “म त्रिविध त्रिकरणसे विना किसी प्रमाण के समस्त प्राणातिपात का प्रत्याख्यान करता हु।" ___ गोष्टमाहिल की इस तर्क को सुनकर विं यमुनि ने जाकर आचार्य महाराज दुलिकापुप्पमुनिसे पूछा कि भदत ' गोष्ठमाहिल मुनि प्रत्याख्यान में " जावज्जीवाए" नहा कहना चाहिये ऐसा कहते हैं। विंध्यमुनि की बात सुनकर आचार्य महाराज ने कहा कि प्रत्याख्यान में काल की अवधि अवश्य करनी चाहिये, अन्यया मर्यादा का विरह होनेसे પ્રત્યાખ્યાન શ્રેયકર નથી હેતુ વાવજિજવ કહેવાથી પ્રત્યાખ્યાન પ્રમાણપત થઈ જાય છે કાળનું પ્રમાણ આ શબ્દથી સ્પષ્ટ રૂપમાં કથિત થાય છે પ્રત્યાખ્યાનમાં સમય મર્યાદા આવવાથી અવધિની પૂર્ણતા થયા પછી પ્રત્યાખ્યાત કરેલી વસ્તુમાં આશ સા--આકાંક્ષાને સંભવ હોવાથી “હુ આગળ મારીશ ... આ પ્રકારનું ઢપણ લાગે છે આથી મુનિએ તો એવું કહેવું જોઈએ કે હું ત્રિવિધ ત્રિકરણથી કોઈ પણ પ્રમાણુ વગર નમસ્ત પ્રાણાતિપાતનું પ્રત્યાખ્યાન કરૂ છુ
ગોલ્ડમાહિલના આ તકને સાભળીને વિધ્યમુનિએ જઈને આચાર્ય મહા सब मyि५ भुनिने पूछ्यु , महत! ४भाडिस मुनि "जावज्जि पाए " से प्रत्याभ्यानमा नडे ने ये अम ४ छे विध्यमुनिनी वात સાભળી આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે, પ્રત્યાખ્યાનમાં કાળની અવધિ અવય કરવી જોઈએ એ પ્રમાણે ન કરાતા મર્યાદાને વિરહ થવાથી અકાર્ય સેવન પણ
| SR No. | 009352 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 961 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 28 MB |