________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २ मा ४५ परीषद्यावतरणम्
अथ परीपहावतरणमाह
एते धर्मस्यान्तरायकारणभूताः द्वाविंशतिपरीपदा सोढव्या इत्युक्तम् । तत्रज्ञानावरणीय - वेदनीय-दर्शनमोहनीय चारित्रमोहनीया - ऽन्तरायाणा कर्मणामुदयादेते सर्वे परीपाः प्रादुर्भवन्ति । चतसृपु कर्मप्रकृतिपु= ज्ञानावरणीय - वेदनीय- मोहनीया -न्तरायेषु द्वाविंशतिः परीषदाः समनतरन्ति, इतरासु चतसृपु - दर्शनावरणीयाssयुष्क- नाम - गोत्रेषु परीपदा नोत्पद्यन्ते । ( भग०८ १८ )
५५३
यः सूक्ष्म सपरायः सूक्ष्मलोभपरमाणुसद्भावात् न नीतरागल माप्तः स दशमगुणस्थानवर्ती उपशमश्रेणिसपन्नो वा क्षपकश्रेणिसपन्नो वा तस्य सयतस्य, तथा छद्मस्थवीतरागयोर्गुणस्थानभेदेन द्विविधयोरेकादशद्वादशगुणस्थानवर्तिनोश्च सयतयोश्चतुर्दश
अब परीपरों का अवतरण कहते हैं
यद्यपि धर्मके सेवन करने में ये वाईस परीपह अन्तरायरूप हैं साधु को इन को सहन करते रहना चाहिये, यह बात बतलाई जा चुकी है। अथ कौन २ से परीपर किस २ कर्म के उदय से होते है यह बतलाया जाता है - ज्ञानावरणीय, वेदनीय, मोहनीय ( दर्शन मोहनीय चारित्रमोहनीय ) एव अन्तराय, इन चार कर्मों के उदय से ये २२ बाईस परीपह उत्पन्न होते हैं । दर्शनावरणीय आयु नाम एव गोत्र, इन चार कर्मों के उदय में परीषह उत्पन्न नही होते हैं । (भग० श ८३०८ )
सुक्ष्मलोभ परमाणु के सद्भाव से जो वीतरागता को प्राप्त नहीं हुआ है ऐसा दशमगुणस्थानवर्ती जीव चाहे वह उपशमश्रेणी में स्थित हो चाहे क्षपकश्रेणी में उसके तथा छद्मस्थ वीतराग के ११ ग्यारहवें एव
હવે પરીષહાનુ અવતરણ કહેવામા આવે છે—
ધર્મનુ સેવન કરવામા કદાચ આ ખાવીસ પરીષહ અતરાયરૂપ થાય છતા સાધુએ એને સહન કરતા રહેવુ જોઈએ. આ વાત સમજાવવામાં આવી હવે કયા કયા પરીષહ કયા કયા કના ઉદયથી થાય છે એ ખતાવવામા આવે छे-ज्ञानावरणीय, वेदनीय, भोडनीय, ( दर्शन भोडनीय न्यारित्र भोडनीय ) अने આ તરાય આ ચાર કર્મોના ઉદયથી આ બાવીસ પરીષહ ઉત્પન્ન થાય છે. દશનાવરણીય, આયુ, નામ, અને ગેાત્ર આ ચાર કર્મના ઉદયથી પરીષહ ઉત્પન્ન થતા નથી
ભૃગ શ ૮, ઉ ૮
સૂક્ષ્મલાભ પરમાણુના સદ્ભાવથી જે વીતરાગતાને પ્રાપ્ત નથી થયા એવા દશગુણુ સ્થાનવતી જી ચાહે તે ઉપશમ શ્રેણીમા સ્થિત હાય, ચાહે ક્ષેપક શ્રેણીમા તથા છદ્મસ્થ વીતરાગના અગીયાર અને ખારમા ગુણસ્થાનવતી વેને
३० ७०
-
