________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २ गा० ४४ दर्शनपरीपछे भूतवादिप्रकरणम्
मनइन्द्रिययोगाना - महानिः कथिता जिनैः । यतोऽन तत्कथ तम्य, युक्ता स्याद् दु खरूपता ? ॥ १ ॥ केशलुञ्चनादीनामपि किंचित् पीडाजनकत्वेऽपि समीहितार्थप्रापकत्वेन दुःख दायस्व नास्ति । तदुक्तम् --
" दृष्टा चेष्टाऽर्थससिद्धी, कायपीडाऽप्यदुःखदा । रत्नादिवणिगादीना, तद्वदत्रापि भाव्यताम् " ॥ १ ॥
1
५४५
चित है कि उस से किसी को भी कष्ट नही पहुचता है प्रत्युत यह सकल दुःखों के मूल कारण कर्मों का क्षय करनेवाला है । मन, इन्द्रिय तथा, योग इन को हानि न पहुचने पावे इस रूप से यथाशक्ति तपस्या करने का विधान है । कहा भी है
A
मनइन्द्रिययोगाना - महानिः कथिता जिनैः ।
यतोऽत्र तत्कथ तस्य, युक्ता स्यात् दुःखरूपता ॥ १ ॥ तपमें मन और इन्द्रियों के योगों की हानि नहीं होती है, ऐसा भगवानने फरमाया है तो फिर तपमें दुःखरूपता कैसे मानी जाय, अर्थात् तप दुःखरूप नही है किन्तु सुखरूप है ॥ १ ॥
यद्यपि केशलुचन आदि क्रियाएँ किंचित् पीडाजनक हैं तो भी समीरित अर्थ की सिद्धिके कारण होने से उनमें सर्वथा दुःखदायकता नहीं है। कहा भी है-
दृष्टा चेष्टार्थससिद्धौ, काय पीडाप्यदुःखदा । रत्नादिवणिगादीनां तदत्रापि भाव्यताम् ॥ १ ॥
સકળ દુખાનુ મૂળ કારણ અને કર્મો ક્ષય કરનાર છે. મન ઈન્દ્રિય તથા ચેગ એને હાની ન પહાચે તેવા રૂપથી યથાશક્તિ તપસ્યા કરવાનુ વિધાન છે કહ્યું પણ છે— मनइन्द्रिययोगाना, - महानिः कथिता जीनैः ।
यतोत्र तत्कथ तस्य, युक्ता स्यात् दु खरूपता ॥ १ ॥
1
તપમા મન અને ઇન્દ્રિયાના ચેાગોની હાની થતી નથી એવુ ભગવાને ફરમાવ્યુ છે તે પછી તપમા દુખરૂપતા કેમ માનવામા આવે ? અર્થાત્ તપ દુખ રૂપ ની પરતુ સુખરૂપ છે
કેશ લેાચન આદિ ક્રિયા જો કે પિડાજનક કહેવાય છે તે પણ સમીહિત સિદ્ધિનુ તારણ હાવાથી તેનામા સર્વથા ૬ ખદાયકતા નથી કહ્યુ પણ છે दृष्टा चेष्टार्थ ससिद्धौ, काय पीडाप्यदु खदा । रत्नादिवणिगादीनां तद्वदत्रापि भाव्यताम् ॥ १ ॥
