________________
४३९
प्रियदर्शिनी टीका अ०२ गा० २४ आक्रोशपरीपहजय
अयाऽऽक्रोशपरीपहजय माहमलम् अकोसिज परो भिक्खु, ने तसि पंडिसजले।
सरिसो होई वालाण, तम्ही भिक्खू ने सजले ॥२४॥ __ छाया-आक्रोशेत् परो भिक्षु, न तस्मिन् प्रतिसंज्वलेत् ।
___सदृशो भवति बालाना, तस्माद् भिक्षुर्न सज्वलेत् ॥ २४ ॥ टोका-'अफोसिज्ज' इत्यादि।
परः अन्यः, यदि भिक्षु-मुनिम् आक्रोशे दुर्वचनेन तर्जयेत् , तर्हि मुनिस्तस्मिन् न मविसज्वलेद-न प्रतिकुप्येत् । अवाच्यभापयाऽमुष्टः सन् कोपावे स्त कर्मो को नाशकर केवली हो गये, तथा अन्तर्मुहूर्त में शिवपद को माप्तकर सिद्ध हो गये । इस कथा से यही शिक्षा मिलती है कि शय्यापरीपह पर विजय पानेवाला मुनि आत्मकल्याण कर मुक्त हो जाता है, अतः शय्यापरीपह पर विजय प्राप्त करना चाहिये ॥२३॥
अव सूत्रकार बारहवें आक्रोशपरीपह का जय कहते हैं'अक्कोसिज्ज'-इत्यादि.
अन्वयार्थ-यदि (परो-परः) कोइ अज्ञानी मनुष्य (भिक्खु-भिक्षम ) साधुको (अकोसिज्ज-आक्रोशेत्) दुर्वचन से तर्जित करे तब वह साधु (तसि-तस्मिन् ) उसके उपर (न पडिसजले-न प्रतिसज्वलेत) क्रोधित न हो अर्थात् जब कोई अशिष्ट भाषा से साधु के साथ असभ्य व्यवहार करे-गाली आदि दुर्वचन कहे तो साधु को उसके प्रत्युत्तररूप में क्रोध के आवेश से उसके प्रति गाली वगैरह अशिष्ट બની શુકલધ્યાનની પ્રાપ્તિથી સમસ્ત કર્મમળને નાશ કરી કેવળીપદને પ્રાપ્ત કર્યું તથા અતર મહતમા શિવપદને પ્રાપ્ત કરી સિદ્ધ બની ગયા આ કથાથી એ શિક્ષા પ્રાપ્ત થાય છે કે, શાપરીષહ પર વિજય મેળવનાર મુનિ આત્મકલ્યાણ કરી મુક્તિને પામે છે, માટે શાપરીષહને વિજય પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ | ૨૩
सूत्रधार मारभा माहोश परीपाडना च्य२ ४ छ 'अक्कोसिज्ज-त्या, भन्याय-यदि परो-पर नई मानी मनुष्य भिक्खु-भिक्षु साधुन अकोसिज्ज-आक्रोशेतू मराम क्यनथी अपमानात ४२ त ५g ते साधु तसि-तस्मिन् तेना 6५२न पडिसजले-न प्रतिसज्वलेत् चोधित न थाय मर्थात् ने मशिष्ट ભાષાથી સાધુની સાથે અસભ્ય વહેવાર કરે, ગાળ આદિ દુર્વચન કહે તે સાધુએ તેના પ્રત્યુત્તર રૂપે ક્રોધ આવેશથી તેના પ્રતિ ગાળ વિગેરે અશિષ્ટ ભાષાનો પ્રયોગ
