________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ मा ४० विनीतशिष्याय शिक्षा
अथ विनयसर्वस्वमुपदिशति—
मूलम् - नं कोवए आयरिय, अप्पण पि न कोवए । बुद्धघाई नसियां, ने सिया तोत्तगवेसए ॥४०॥
छाया - न कोपयेत् आचार्यम्, आत्मानमपि न कोपयेत् । द्रोपघाती न स्यात्, न स्यात् तोनगवेपकः ॥ ४० ॥ टीका- 'न कोनए' इत्यादि
प्राचार्य न कोपयेत् = कोनविष्ट न कुर्यात्, आचार्यमित्युपलक्षण तेन विनया ईमुपाध्यायादिकमपि न कोपयेदित्यर्थः । जात्मानमपि न कोपयेत् - आचार्येण परप भाषणादिभिः शिक्ष्यमाणमात्मानमपि कोपयुक्त न कुर्यात् । अपिनाऽन्यस्यापि सग्रहः अन्य कमपि न कोपनेदित्यर्थः ॥
यत - मासोपनासनिरवोऽस्तु तनोतु सत्य,
૨૪૭
ध्यान करोतु विधातु हिर्निनासम् । वस्तु भैक्षरवोऽस्तु नित्य,
रोप करोति यदि सर्पमनर्थक वत् ॥ १ ॥
कथचित् कोपावेशेऽपि कुद्धोपनाती न स्यात् याचार्योपधातको न भवेत् । जन विनय का साराश कहते हैं- 'न कोव' इत्यादि.
अन्वयार्थ - (आयरिय न कोय - आचार्य न कोपयेत् ) विनीत शिष्य का कर्तव्य है कि वह आचार्य को कभी भी कुपित न करे । (अप्पाण पिन कोवण - आत्मानमपि न कोपयेत् ) आचार्य महाराज जन कोई शिक्षा देवें उम समय अपनी आत्मा को भी कुपित न करे। यदि कदाचित् कोप का आवेश आ भी जावे तो उस समय (बुद्धोबघाई न सिया - द्रोपघाती न स्यात् ) जपने आचार्य महाराज का उपघातक नहीं
हुवे विनयनो साराय डे - न कोत्रए त्यिादि
अन्वयार्थ-आयरिय न कोवए- आचार्यान् न कोपनेत् विनीत शिष्यनु मे उर्तव्य छे छे, ते माथार्यने उही पोषित न उरे अप्पा पि न कोवयेआत्मानमपि न कोपयेत् भायार्य महारा४ न्यारे होट शिक्षा जाये त्याने ताना આત્માને પપ્પુ કેાપિત ન કરે કદાચિત ને ટૅપને બાવેશ આવી પશુ જાય તા તે समये बद्धोधारे न सिया - युद्धोपघाती न स्यात् चताना मायार्य महारानु