Page Text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ गा० २४ निरवयभाषाभेदा
इच्छानुलोमा-प्रतिपादयितुर्या इन्छा तदनुलोमा तदनुकूला। यथा शुभकार्ये प्रेरितस्य " एनमस्तु ममाप्यभिप्रेतमेतत् " एव रूपा, यथा वा कश्चित् किंचित् शुभ कार्यमारभमाणः कचन पृच्छति, स पाह-' भवान् करोतु ममाप्येतदभिप्रेतम्' इति । यथा वा केनचित् कथिदुक्त -"सागुसकाश गच्छाम" स वदति-एवमस्तु इति।।७।। __ आभिगृहीता-अर्थमनभिगृह्य योन्यते 'डित्यादिवत्' । अथवा-अनभिग्रहा यत्र न प्रतिनियतार्थावधारणम् । यथा-पद्पुमार्यप्ववस्थितेषु कश्चित् कचन पृच्छति-फिमिदानी करोमि ?, स पाह-' यत् रोचते तत् कुर ' इति ॥८॥
अभिगृहीता-नयमभिगृह्य योच्यते-दद वस्त्रपात्रादिक धर्मोपकरणम् , अथवा प्रेरक की इच्छा के अनुकूल जो भापा बोली जाती है वह 'इच्छानुलोमा' भाषा है-जैसे कोई किसी को किमी शुभ कार्य में प्रेरणा करे तर वह कहे कि 'ठीक है यह मुझे भी अभिलपिन है'। अपना कोई किसी शुभ कार्य का प्रारभ करते हुए किसी को पूछे तो वह कहे कि-करो यह मुझे भी पसद है। अथवा-कोई ऐसा कहे-'म साधु के पास जा रहा है' तो सुनने वाला कहता है कि अच्छा जाओ ७। अनभिगृहीताअर्थशन्य-डित्थडवित्यादि शब्दो का बोलना। अथवा जिसमे किसी एक अर्थ का निश्चय न हो जैसे-तसे कार्यो के उपस्थित होने पर कोई किसो से जब यह पड़ता है कि-'कहो मै इस ममय कौनसा काम कर?" तो वह कहता है कि-जो तुम्हें रचे सो करो। इस प्रकार की भापाका नाम अनभिगृहीता मापा है ८ । अभिगृहीता-अर्थ को लक्ष्य करके जिस भाषाका प्रयोग किया जाता है वह अभिगृहीता भाषा है-जैसे ये वस्त्र पात्रादिक धर्म के उपकरण ह' । अथवा 'इस પ્રતિપાદન કરવાવાળાની અર્થાત-પ્રેરકની ઈચ્છાને અનુકળ જે ભાષા બોલાય છે તે ઈરાનોમા ભાષા છે જેમ-કઈ કઈને કોઈ શુભ કાર્યમાં પ્રેરણ કરે ત્યારે કહે કે ઠીક છે એ મારી પણ અભિલાષા છે અથવાઈ શુભ કાર્યને પ્રારભ કરતા કોઈને પૂછે છે તે કહે કે-કરે એ મને પણ પસદ છે અથવા કઈ એમ કહે કે હું સાધુની પાસે જઈ રહ્યો છું તે સાભળનાર કહે કે, સારૂ જાવ ૭ અનભિગ્રહિતા-અર્થશુ ય-“ડિથ કવિત્યાદિ” શબ્દ બોલ અથવા જેમાં કોઈ એક અર્થને નિશ્ચય ન હોય, જેમ-ઘણું કામે ઉપસ્થિત થતા કોઈ બીજાને જ્યારે એ પૂછે છે કે, કહો હુ આ વખતે કયું કામ કરે, તે તે કહે છે કે, જે તમને રૂચે તે કરો આ પ્રકારની ભાષાનું નામ અનભિગ્રહિતા ભાષા છે ૮ અભિગૃહીતાઅર્થનું લક્ષ કરીને જે ભાષાને પ્રયોગ કરવામાં આવે છે તે “અભિગૃહિતા ભાષા છે જેમ આ વસ્ત્ર પાત્રાદિક ધર્મના ઉપકરણું છે” અથવા “ આ સમયે
| SR No. | 009352 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 961 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 28 MB |