________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ मा १० क्रोधवशतो मृपावादादिनिपेध,
६९
क्रोध के आवेश से मृपाभाषण मत करो । ( बहुय माय आलवे - बहुक माच आलपेत्) व्यर्थ आलजालरूप वचनोंका उच्चारण मत करो - अनर्थ प्रलाप मत करो - अधिक मत बोलो। ( कालेण य अहिजित्ता - कालेन चाधीत्य ) प्रथम पौरुपी मे स्वाध्याय करके ( तओ एगओ झाइज्ज - ततः एकाकी ध्यायेत्) द्वितीय पौरुपी मे एकाकी होकर सूत्रार्थका चिन्तवन करो | उपलक्षण से तृतीय पौरुपी मे भिक्षाचयी, एव चतुर्थी पौरुपी मे भण्डोपकारण की प्रतिलेखना के बाद पुनः स्वाध्याय करो । यह बात स्वय सूत्रकार छाईस वें अध्ययन में कहेंगे ।
भावार्थ - इस सूत्र द्वारा प्रकारान्तर से विनय धर्मका शिष्यजनो को उपदेश देते हुए सूत्रकार कहते हे कि हे शिष्यो यदि तुम इस विनय धर्मको पालन करने के अभिलापी हो तो तुम्हारा यह कर्तव्य है कि तुम क्रोध के आवेशमे आकर कभी भी मृपाभापण मत करो । क्यों कि इस प्रकार करनेसे विनयधर्मकी पालना नही होती है मृषाभाषण के निषेध से उसके साथ-साथ मान, माया, लोभ, एव हास्यादि कों का भी विनयवान को त्याग कर देना चाहिये । मृपावादादि को त्याग करने का कारण यह है कि इस प्रकार की प्रवृत्ति करने वाला भृपालाषा न उगे (बहुय माय आलवे - बहुक माच आलपेत् ) भाजय याज રૂપ વનનાનુ ગ્ય ઉચ્ચારણ ન કરા–અનર્થ પ્રલાપ ન કરા–વધારે ન એલે ( कालेण य अहिज्जित्ता- कालेन चाधीत्य ) प्रथम पौषीभा स्वाध्याय डरी ( तओ एगओ झाइज्ज-तत एकाकी ध्यायेत् ) जीन्न पौषीमा मेडी थाने सूत्रार्थंनु ચિંતવન કરા ઉપલક્ષણથી ત્રીજા પૌરૂષીમા ભિક્ષા ચર્યાં અને ચેાથા પૌરૂષીમા ભડાપકરણની પ્રતિલેખના પછી ફરી સ્વાધ્યાય કરો આ વાત સૂત્રકાર પોતે ૨૬ મા અધ્યયનમા કહેશે
लावार्थ- —આ સૂત્ર દ્વારા પ્રકારાન્તરથી વિનય ધર્મના શિષ્યજનાને ઉપદેશ આપતા સૂત્રકાર કહે છે કે હું શિષ્યા ! જો તમે આ વિનયધનુ પાલન કરવાના અભિલાષી હૈ! તે તમારૂ એર્તવ્ય છે કે તમે ક્રાપના આવેશમા આવી કદી પણ મૃષાભાષણ કરો નહી કેમકે આ પ્રકારે કરવાથી વિનય ધર્મની પાલના થતી નથી મૃષાભાષણના નિષેધથી એની સાથે માન, માયા, લાલ અને હાસ્યાદિકનો પણ વિનયત્રાને ત્યાગ કરી દેવે! જોઇએ સુષાવાદાર્દિકાના ત્યાગ કરવાનુ કારણ આ છે કે આ પ્રકાની પ્રવૃત્તિ કરવા
