________________
सुन्दरबोधिनी टीका अ. १ चेटककूणिकयोः दूनद्वारासंवाद १५३ मलोपयन्तः सेचनकं गन्धहस्तिनम्, अष्टादशचक्रं च हारं कूणिकाय राज्ञे प्रत्ययत, बैहल्ल्यं कुमारं प्रेषयत ।
ततः खलु स दूतः कुणिकस्य राज्ञस्तस्तथैव यावद् वर्धयित्वा एवमवादीत्-एवं खलु स्वामिन् ! कूणिको राजा विज्ञापयति-यानिकानीति यावत् वैहल्यं कुमारं प्रेषयत ।
ततः खलु स चेटको राजा तं दूनमेवमवादीत्-यथा चैव खलु देवानुप्रिय ! कुणिको राजा श्रेणिकम्य राज्ञः पुत्रः चेल्लनाया देव्या आत्मजः, एक सेचनक गन्धहाथी, दूसरा अठारह लडोवाला हार । हे स्वामिन् ! राजकुलकी परम्परागत स्थितिका नाश जिससे न हो इसलिसे आप हाथी और हार मुझे अर्पित करदें और वैहल्ल्य कुमारको भेजदें।
उसके बाद वह दूत कूणिक राजाकी इस विज्ञप्तिको स्वीकार कर अपने घर आया, और वहासे वैशालीनगरीमें जाकर राजा चेटकके सम्मुख उपस्थित हुआ। तथा उन्हे हाथ जोड जय विजय शब्दके साथ बधाकर, राजा कूणिककी विज्ञापना को इस प्रकार सुनायी-हे स्वामिन् ! राजा कूणिककी यह विज्ञापना है कि-जो कुछ भी रत्न उत्पन्न होता है उमपर राजकुलका अधिकार होता है । ये दोनों रत्न श्रेणिक राजाके राज्यकालमें उत्पन्न हुए हैं, इसलिये हे स्वामिन् ! जिससे राजकुलकी परम्परागत स्थिति विनष्ट न हो यह ध्यानमें लेकर हाथी और हारको देदें तथा वैहल्ल्यकुमारको भी कणिक राजाके पास भेजदें । અને બીજુ અઢારસના હાર, હે સ્વાામન! રાજકુલની પર પરાગત સ્થિતિને નાશ જેથી ન થાય તે માટે આપ હાથી અને હાર મન અર્પિત કરો અને વૈહલ્ય કુમારને મોકલી દે
ત્યાર પછી તે દૂત કૃણિક રાજાની આ વિજ્ઞપ્તિને સ્વીકાર કરી પિતાને ઘેર આવ્યું અને ત્યાથી વૈશાલી નગરીમાં જઈ રાજા ચેટકની સ મુખ ઉપસ્થિત થયે. અને તેમને હાથ જોડી જય વિજય શબ્દથી વધાવી રાજા કૃણિકની વિજ્ઞાપનાને આ પ્રકારે સભળાવી-હે સ્વામિન! રાજા કૃણિકની એમ વિજ્ઞાપના છે કે જે કંઈ પણ રન ઉત્પન્ન થાય તે તેના ઉપર રાજકુલને અધિકાર હોય છે આ બે રને એક રાજાના રાજ્ય કાલમાં ઉત્પન્ન થયાં છે. માટે છે સ્વામિન્ ! જેથી રાજકુલની પરંપરાગત સ્થિતિ વિનષ્ટ ન થાય તે ધ્યાનમાં લઈ હાથી તથા હારને અર્પણ કરે અને હલ્પ કુમારને પણ કૃણિક રાજાની પાસે મોકલી આપે.
२०
