________________
नन्दी सूत्रे
७००
जागर्षि किंवा स्वपिषि ? | रोहक आह - महाराज ! जागर्मि । राजाप्राह-रे रोहक ! तर्हि किं चिन्तयसि ? | रोहकः प्राह - राजन् ! अजाया उदरे यन्त्रोत्तीर्णा इव वर्तुलगुलिकाः कथं भवन्तीति चिन्तयामि । तत एवमुक्ते सति राजा तमेव पृष्टवान्–कथय रोहक ! कथमिति । रोह केणोक्तम् - राजन् । संवर्तक नामकाद् वायु विशेषात् । एवमुक्त्वा रोहकः सुप्तः ।
॥ इति अजादृष्टान्तः ॥ १० ॥
प्रहर पूरा हुआ तो राजाने रोहक से कहा- रोहक ! तू जग रहा है या सो रहा है? रोहक ने सुनते ही झट से उत्तर दिया- महाराज जग रहा हूं । सुनकर राजा ने फिर उससे कहा- जगता हुआ क्या विचार कर रहा है ? रोहक ने कहा - महाराज ! क्या बतलाऊँ - बड़ा अच्छा विचार कर रहा हूं। वह यह है कि बकरी के पेटमें यंत्र ( मशीन) पर घडी गई के समान जो गोल २गुलिका - लेंडी होती हैं वे कैसे होती हैं। रोहक की इस बात को सुनकर राजा ने कुछ भी उत्तर न देते हुए उससे ही पूछा कि रोहक ! तू ही इसका खुलाशा उत्तर बतला । रोहक ने कहा- राजन् ! सुनो, बकरी के पेटमें एक संवर्तक वायु रहा करती है जिससे उस के उदर में इस प्रकार की गोल २ लेंडियां बना करती हैं । इस उत्तर से राजा प्रसन्न हुआ । रोहक बाद में सो गया ||
॥ यह दसवां दूसरा अजादृष्टान्त हुआ ॥ १०॥
પ્રહર પૂરા થયા ત્યારે રાજાએ રાહકને કહ્યું, “ રાહક ! તુ જાગે છે કે સૂર્ય ગયા છે?” રાહુકે સાંભળતાં જ તરત જવાબ આપ્યું “ મહારાજ! જાણુ છું.” જવામ સાંભળીને રાજાએ ફરી પૂછ્યુ, " लगते। लगते। शो विचार रे छे ?" રાહકે કહ્યુ, << મહારાજ! શું મતાવું? ઘણા જ સરસ વિચાર કરી રહ્યો છું. તે એ છે કે બકરીના પેટમાં યત્ર વડે મની હેાય તેવી જે ગાળ ગાળ ગાળીઓ લી’ડીએ હાય છે તે કેવી રીતે બનતી હશે ? '' રાજાએ રાહકની આ વાત સાંભળીને કંઈ પણ જવામ ન આપતાં તેને જ પૂછ્યું “ રાહક ! તુ જ તેને ખુલાસા વાર જવાબ આપ. ’” રાહકે કહ્યું, “ રાજન્' સાંભળે. મકરીના પેટમાં એક સંવતક વાયુ હાય છે જેથી તેના પેટમાં આ પ્રકારની ગાળ ગોળ લીડીએ મન્યા કરે છે.” આ જવાબથી રાજા પ્રસન્ન થયેા. પછી રાહક ઉંઘી ગયા.
|| ममी वमत हसभु अजा दृष्टांत सभाप्त ॥ १० ॥
