Page Text
________________
नन्दीसत्रे
૨૦૪
किञ्च – आवरणभेदाद् मतिश्रुतयोर्भेदः ॥ ७ ॥ सू० २४ ॥ यथामतिश्रुतयोः कार्यकारणभावात् परस्परं भेदः, तथा - सम्यदर्शन - मिथ्यादर्शन - परिग्रहभेदात् स्वरूपतोऽपि तयोर्भेद इति प्रदर्शयितुमाह
"
मूलम् -- अत्रिसेसिया मई मइनाणं च मइ अन्नाणं च । विसेसिया सम्मद्दिस्सि मई मइनाणं, मिच्छादिट्ठिस्स मई मइ अन्नाणं | अविसेसियं सुयं सुयनाणं च सुय- अन्नाणं च । विसेसियं सुयं सम्मद्दिट्ठिस्स सुयं सुयनाणं, मिच्छदिहिस्स सुयं सुय अन्नाणं ॥ सू० २५ ॥
छाया - अविशेषिता मतिर्मतिज्ञानं च, मत्यज्ञानं च । विशेषिता सम्यग्दृष्टेर्मतिर्मतिज्ञानं, मिथ्यादृष्टेर्मतिर्मत्यज्ञानम् । अविशेषितं श्रुतं श्रुतज्ञानं च श्रुताज्ञानं च । विशेषितं श्रुतं सम्यग्दृष्टेः श्रुतं श्रुतज्ञानं, मिध्यादृष्टेः श्रुतं श्रुताऽज्ञानम् ॥०२५ ।। टीका - ' अविसेसिया' इत्यादि । अविशेषिता = स्वामिविशेषपरिग्रहरहिता सामान्यरूपेण विवक्षितेत्यर्थः, मतिज्ञानम्, मत्यज्ञानं चेत्युभयमुच्यते । विशेषिता = स्वामिविशेषपरिगृहीता स्वामिना विशेष्यमाणा, विशेषरूपेण विवक्षिता मतिः स्वामिविशेषापेक्षया मतिः सम्यग्दृष्टेर्मविज्ञानमुच्यते, सम्यग्दृष्टिमतेर्यथावस्थितार्थ -
मतिज्ञान का कारण मतिज्ञानावरणीय कर्म का क्षयोपशम, तथा श्रुतज्ञान का कारण श्रुतज्ञानावरणीय कर्म का क्षयोपशम है। इस आवरण के भेद से भी इन दोनों में भिन्नता आती है ॥ ७ ॥ सू० २४ ॥
जिस प्रकार मतिज्ञान और श्रुतज्ञान में कार्यकरणभाव को लेकर भेद प्रदर्शित किया गया है उसी प्रकार सम्यग्दृष्टि और मिथ्यादृष्टि के परिग्रह ( स्वीकृति ) के भेद से इन दोनों में स्वरूपतः भी भेद है, इस बात को सूत्रकार दिखलाते हैं - " अविसेसिया मई " इत्यादि ।
મતિજ્ઞાનનું કારણ મતિજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયાપશમ, તથા શ્રુતજ્ઞાનનું કારણ શ્રુતજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયે પશમ છે. આ આવરણના તફાવતને લીધે यशु में जन्तेमां भिन्नता छे. ॥ ७ ॥ सु. २४ ॥
જે રીતે મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનમાં કાર્યકારણભાવને લીધે ભેદ દર્શાવાયા છે, એજ રીતે સમ્યગ્દષ્ટિ અને મિથ્યાષ્ટિના પરિગ્રહ ( સ્વીકૃતિ ) ના ભેદથી એ બન્નેમાં સ્વરૂપતઃ પણ ભેદ છે, એ વાતને સૂત્રકાર બતાવે છે
" अविसेसिया मई० " हत्याहि.
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |