Page Text
________________
प्रकाशिका-टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू. १७ संवत्सरभेदानरूपणम्
२७९ मास प्रशणम्, दिनं २९४२ एतद्पम् त्रयोदशभि ण्यते ततो जातानि सप्तसप्तत्युत्तराणि त्रीणिशतानि दिवसानाम् षोडशोत्तराणि चत्वारिशतानि चांशानाम् ते च दिनस्य द्वापष्टिभागास्तो दिनानयनाथ द्वापष्टया भागो हियते लब्धानि पड् दिनानि तानि च पूर्वोक्त दिवसेपु योज्यन्ते ततो जातानि त्रीणिशतानि व्यशीत्यधिकानि दिनानां चतुश्चत्वारिंशच्च द्वापष्टिभागाः, ततो वर्षे द्वादशभासा इति मासानयनाय द्वादशसंख्यया भागो हिपते लब्धा एकत्रिंशदहोरात्राः शेपास्तिष्ठन्ति एकादशरात्रि दिवसाः ते च द्वादशानां भागं न ददति, तेन यदि एकादश चतुश्चत्वारिंशद् द्वा पष्टिभाग भीलनार्थ द्वा पष्टिसंख्यया गुण्यन्ते तदा पूर्णोशशिन त्रुटयति शेपस्य विद्यमानत्वात् तेन सूक्ष्मेऽधिकार्थ द्विगुणी कृतया द्वापष्टया चतुर्विंशत्यधिकशतरूपया एकादश गुणपन्ते जातं १३२४, चतुश्चत्वारिंशद् द्वापप्टिभागा है चन्द्रमास में दिन का प्रमाण २९ ३ मुहूर्त का होता प्रकट किया गया है इस प्रमाणमे १३ का गुणा करने पर ३७७ दिनों का प्रमाण निकल आता है तथा ४१६ अंशों का प्रमाण निकल आना है थे दिनों के ६२ भाग रूप हैं इसलिये इनके दिनों को बताने के वास्ते इनमे ६२ का भाग देने पर ६ दिन लब्ध होते हैं ये दिन पूर्वोक्त दिनों में जोड देने पर ३८३ दिन आ जाते हैं और १ एक दिन के ६२ भागों में से ४४ भाग आजाते हैं। वर्ष में १२ मास होते हैं अतः इनके मासोंका प्रमाण जानने के लिये इनमें १२ संख्या का भाग देने पर एकत्रिंशत अहोरात लब्ध होते हैं और शेषस्थान में ११ दिन बचते हैं इनमें १२ का भाग नहीं जाता है अतः ये १२ यदि भागों में मिलाने के लिये ६२ से गुणित नहीं होते हैं तो पूर्णराशि टूटती नहीं है क्योंकि शेष स्थान में बाकी बचे रहते हैं इस कारण में अधिक के निमित्त ६२ को दुगुना करके आगत १२४ से ११ को गुणित करने पर १३६४ राशि आजाती है। को भी संकलना के निमित्त दूना પ્રમાણુર૯ મુહુર્ત જેટલું પ્રકટ કરવામાં આવેલું છે. આ પ્રમાણમાં ૧૩ ને ગુતિ કરવાથી ૩૭૭ દિવસોનુ પ્રમાણ નીકળી આવે છે. તેમજ ૪૧૬ અંગેનું પ્રમાણ નીકળી આવે છે. એ દિવસેના ૬૨ ભાગરૂપ છે. એથી એમના દિવસે બનાવવા માટે આમાં ૬૨ ને ભાગાકાર કરવાથી ૬ દિવસે લબ્ધ થાય છેઆ દિવસેને પૂર્વોક્ત દિવસમાં જોડવાથી ૩૮૩ દિવસ આવે છે. અને ૧ દિવસના ૬૨ ભાગમાંથી ૪૪ ભાગો આવે છે. વર્ષમાં ૧૨ માસે હોય છે. એથી એમના માસેનું પ્રમાણ જાણવા માટે આમાં ૧૨ સંખ્યાને ભાગાકાર કરવાથી એક ત્રિશત અહોરાત લબ્ધ હોય છે. અને શેષ સ્થાનમાં ૧૧ દિવસ અવશિષ્ટ રહે છે. આમાં ૧૨ ને ભાગ જ નથી. એથી આ ૧૨ ની સંખ્યા જે ભાગમાં જોડવા માટે ૬૨ ની સાથે ગુણિત થતા નથી. એથી પૂર્ણ રાશિના કકડા થતા નથી. કેમકે શેષ સ્થાનમાં અવશિષ્ટ રહે છે. એથી અધિકના નિમિત્તે દ૨ ના બમણા કરીને જે રાશિ આવે છે તેનાથી ૧૧ને ગુણિત કરવાથી ૧૩૬૪ રાશિ આવી જાય છે. ફૂફ ને પણ
| SR No. | 009347 |
| Book Title | Jambudwip Pragnaptisutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 569 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 46 MB |