________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू. ४० पण्डकवनगताऽभिषेकशिलावर्णनम् ४९३ सर्वतपनीयमयी-सर्वात्मना रक्तमुवर्णमयीति वर्णतो वोध्या, अत्रत्य सिंहासने 'एरावयगा' ऐरावतका:-ऐरावतक्षेत्रीत्पनाः 'तित्थयरा' तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते । अस्य सिंहासनस्यैकलविषयकशङ्कासमाधाने भरतक्षेत्रोक्ततिमनुसृतरीय बोध्ये ॥सू० ४०॥
अथ मन्दरे काण्डसंख्यां गौतमो भगवन्तं पृच्छति-'मंदरस्स णं भंते' इत्यादि । .. मूलम्-मंदरस्त णं भंते ! फवयस्स कइ कंडा पणत्ता ?,गोयमा! तओ कंडा पणत्ता, तं जहा-हिटिल्ले कंडे १, मझिल्ले कंडे २, उवरिल्ले कंडे ३, मंदरस्त णं भंते ! पव्वयस्त हिटिल्ले कंडे कइविहे पण्णते ?, गोयमा ! चउबिहे पण्णत्ते, तं जहा-पुढवी १ उबले २ वइरे ३ सकरा ४, मझिमिल्ले णं भंते ! कंडे कइविहे पण्णते ?, गोयमा ! चउव्विहे पण्णत्ते, तं जहा-अंके १ फलिहे २ जायरूवे ३ रयए ४, उवरिल्ले कंडे कइविहे पण्णते ?, गोयमा ! एगागारे पण्णत्ते सव्वजंबूणयामए, मंदरस्स णं भंते ! पव्वयस्स हेटिल्ले कंडे केवइयं बाहल्लेणं 'पाईणपडीणायया उदीणदाहिणविच्छिण्णा सचतवणिज्जमई अच्छा जाव मज्झदेसभाए सीहालणं, तत्थ णं बहूहिं भवणवई जाव देवेहिं देवीहि य एरा वयगा तित्थयरा अहिसिंचंति' यह शिला पूर्व से पश्चिम तक लम्बी है और उत्तर दक्षिण में विस्तीर्ण है यह शिला सर्वात्मना तप्त सुवर्णमयी है आकाश एवं स्फटिकमणि के जैसी निर्मल है । इस शिला का ऊपरी भाग बहु समरमणीय है इसके मध्य भाग में एक सिंहासन है इस पर ऐरावत क्षेत्र के भीतर उत्पन्न हुए तीर्थंकर का जन्माभिषेक किया जाता है यह जन्माभिषेक अनेक भवनपति आदि चतुर्विध देवनिकायों द्वारा संपन्न किया जाता है भरतक्षेत्र की तरह-ऐरावत क्षेत्र में भी एक काल में एक ही तीर्थकर का जन्म होता है, अतः उनके अभिषेक के लिये यह शिला प्रयुक्त होती है ॥४०॥ नामे शिला भावली छ. 'पाईणपडीणायया उदीणदाहिणविच्छिण्णा सव्व तवणिज्जमई अच्छा जाव मम्झदेसभाए सीहासणं, तत्थणं बहूहिं भवणवई जाव देवेहिं देवीहिय एरावयगा तित्थयरा अहिसिंचति' मा शिक्षा पूर्वथा पश्चिम सुधी खiमी छ भने उत्तर-दक्षिणमा વિસ્તીર્ણ છે. આ શિલા સર્વાત્મના તપ્ત સુવર્ણમયી છે. આકાશ તેમજ સ્ફટિક મણિ જેવી નિર્મળ છે. આ શિલાનો ઉપરનો ભાગ બહુ સમરમણીય છે. એના મધ્ય ભાગમાં એક સિંહાસન આવેલું છે. એની ઉપર અરવિત ક્ષેત્રની અંદર ઉત્પન્ન થયેલા તીર્થકરનો જન્માભિષેક કરવામાં આવે છે. આ જન્માભિષેક અનેક ભવનપતિ વગેરે ચતુવિધ દેવનિકા વડે સમ્પન કરવામાં આવે છે. ભરતક્ષેત્રની જેમ ઐરાવત ક્ષેત્રમાં પણ એક કાલમાં એક જ તાર્યકરને જન્મ થાય છે. એથી તેમના અભિષેક માટે આ શિલાને ઉપગ થાય છે. ૪૦