________________
ચૂંટઢ
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
अपां वत्सादि विजयानां स्थानक्रमं प्रदर्शयितुमाह - ' वच्छानंतरं' इत्यादि-वत्सानन्तरं वत्सस्य वत्सनामकविजयस्य अनन्तरं परम् 'तिउडे' त्रिकूट:- त्रिकूट नामको वक्षस्कारपर्वतोsस्ति स च पश्चिमतो वोध्यः 'तो' ततः - त्रिकूटानन्तरं 'भुवच्छे' सुवत्सः - सुवत्सनामकः 'विजए' विजयः 'एएणं' एतेन अनन्तरोक्तेन 'कमेणं' क्रमेण रीत्या ' तत्तजला' तप्तजला 'ई' नदी शेषं स्पष्टम् ॥ सू० २९॥
अथ क्रमप्राप्तं सौमनसाख्यं गजदन्तपर्वतं लक्षयितुमाह- 'कहि णं भंते !' इत्यादि ।
मूलम् - कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे सोमणसे णामं वक्खारपव्व पष्णते ?, गोयमा । णिसहस्त वासहरपव्वयस्स उत्तरेणं मंदरस्स व्वयस्स दाहिणपुरत्थिमेणं मंगलावई विजयस्स पञ्चस्थिमेणं देवकुराए पुरत्थिमेणं एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे सोमणसे णामं वक्खारपव्यए पण्णत्ते, उत्तरदाहिणायए पाईणपड़ीणवित्थिपणे जहा मालवंते वक्खारपव्वए तहा, नवरं सव्वरयणामए अच्छे जाव पडिरूवे, णिसहवासहरपव्वयंतेणं चत्तारि जोयणसयाई उद्धं उच्चतेणं चत्तारि गाऊयसयाई उब्वेहेणं सेसं तहेव सव्वं वरं अट्टो से दिशा में त्रिकूट वक्षस्कार पर्वत है सुसीमा यहां राजधानी है इसका प्रमाण अयोध्या के जैसा ही है (वच्छातरं तिउडे तओ सुवच्छे विजए एएणं कमेणं तत्तजला गई महावच्छे विजए वेसमणकूडे वक्खारपच्चए बच्छावई विजए मत्तजला ई) वत्स विजय के अनन्तर ही त्रिकूट नामका वक्षस्कार पर्वत है और यह पश्चिम दिशा में है त्रिकूट वक्षस्कार पर्वत के अनन्तर सुवत्स नामका विजय है इस अनन्तरोक्त क्रम के अनुसार तप्तजला नाम की नदी है इसके बाद महावत्स नामका विजय है उसके बाद वैश्रमणकूट है फिर वत्सावती विजय है बाद में मन्तजला नामकी नदी है इत्यादि रूप से ही आगे का यह कथन स्पष्ट रूप से जान लेना चाहिए ॥ २९ ॥
प्रभाणु अयोध्या देवु ४ छे. 'वच्छाणंतरं तिउडे तओ सुवच्छे विजए एएणं कमेणं तत्त जलाणई महावच्छे विजए वेसमणकूडे वक्खारपन्त्रए बच्छावई विजए मत्तजला गई ' વત્સ વિજય પછી જ ત્રિકૂટ નામક વક્ષસ્કાર પત છે અને આ પશ્ચિમ દિશામાં છે. ત્રિકૂટ વક્ષસ્સાર પત પછી સુવત્સ નામ વિજય છે. આ અનંતાકૃત ક્રમ મુજબ તપ્ત જલા નામે નદી છે. ત્યાર બાદ મહાવત્સ નામક વિજય છે. ત્યાર ખાઈ વૈશ્રમણ ફૂટ છે. પછી વત્સાવતી વિજય છે. ત્યાર બાદ મત્તજલા નામક નદી છે. ઈત્યાદિ રૂપમાં શેષ થન સમજી લેવુ જોઈ એ. ॥ ૨૯ ૫