Page Text
________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० २१ यमका राजधान्योर्वर्णनम्
२२३
प्रज्ञप्ताः, जीवाभिगमादौ तु चैत्यस्तूपा इति पाठ: 'तेणं थूभा ते स्तूपाः खलु द्वे 'जोणणाई' योजने 'उद्धं उच्चत्तेणं' ऊर्ध्वमुच्चत्वेन 'दो जोयणाई आयामविवखंभेणं' द्वे योजने आयामविष्कम्भेण-दैर्घ्य-विस्ताराभ्याम्, तत्र द्वे योजने देशोने ग्राह्ये अन्यथा मणिपीठिकातदुपरितनस्तूपयोः समानमानता स्यात्, जीवाभिगमादौ तु सातिरेके द्वे योजने उच्चत्वेन ते वर्णिताः, ते च स्तूपाः 'सेया' श्वेता : - श्वेतवर्णाः, श्वेतत्वमेवोपमया दृढी करोति - 'संखतल जाव' शङ्खतलयावदिति यावत्पदेनात्र - शङ्ख-दल शब्दघटितं पदं वोध्यम् तथा च 'शङ्खतलविमलनिर्मलदधिघनगोक्षीरफेनरजत निकर प्रकाशः' इति ग्राह्यम्, तत्र शङ्खतलं - तदेव विमलं स्वच्छवर्ण, प्राकृतत्वादिह विशेषणपर प्रयोगः, विमलशङ्खतलमिति पर्यवसितम् - निर्मलदधिधनः- स्वच्छगाढदधि गोक्षीरफेनः - गोदुग्ध फेनः रजतं - रूप्यम् एतेषां यो निकर:समूहस्तस्य प्रकाश इव प्रकाशो येषां ते तथा-निर्मलशङ्खतलादि समूहसदृशश्वेतवर्णाः ते पुनः सर्वरत्नमयाः अच्छा यावत् प्रतिरूपाः' इति प्राग्वत् किम्पर्यन्तं ग्राह्यमित्याह - 'अट्टमंगलगा' तीन स्तंभ कहे गए हैं । अर्थात् स्मृति स्तंभ कहे हैं । जीवाभिगम में चैत्य स्तूप ऐसा पाठ है 'तेणं धूभा' वे स्तंभ 'दो जोयणाई उद्धं उच्चतेणं' दो योजन ऊपर ऊंचे थे । 'दो जोयणाई आयामचिक्खंभेणं' दो योजन का इनका विस्तार हैं । वहां दो योजन देशून ग्राह्य है अन्यथा मणिपीठिका एवं उसके ऊपर के स्तूप का समान मान हो जायगा. जीवाभिगमादि में तो सातिरेक कुछ अधिक दो योजन कहकर वर्णित किया हैं । वे स्तूप 'सेया' श्वेत कहे हैं वे किस प्रकार की श्वेतता वाले हैं उसके लिए कहते हैं - 'संखतल जाव' संखके तल के समान यावत् निर्मल दही के समान घन गाय के दूधके फेन के समान चांदी के ढेर के समान श्वेत है । वे सर्वात्मना रत्नमय है । अच्छ यावत् प्रतिरूप इत्यादि पहले कहे अनुसार समजलेवें वह वर्णन कहां तक गृहण करे ? इसके लिए कहते हैं - 'अट्ठट्ठ કહેલા છે, એટલે કે ત્રણ સ્મૃતિ સ્ત ંભા કહ્યા છે. જીવાભિગમમાં ચૈત્યસ્તૂપ એ પ્રમાણેના पाठ छे. 'तेर्ण थूभा' से स्त'ले 'दो जोयणाई' आयामविखंभेण' मे योजन भेटलो तेना मायाभविष्ल छे. 'दो जोयणाई' उद्ध' उच्चत्तण' मे योजन भेटला अथा छे. अहींयां
1
~ my
આ એ ચેાજન કંઈક ન્યૂન ગ્રRsણ કરવાના છે, નહીંતર મણિપીઠિકા અને તેની ઉપરના સ્તૂપનું સરખું માપ થઈ જશે. જીવાભિમ વગેરેમાંના સાતિરેક—કંઇક વધારે એ ચેાજન मे प्रभाणे महीने वर्शन ४२व भां आवे छे. मे स्तूप 'सेया' सह उडेवामां माया छे. तेवा प्रभारनी सहा वाजा छे. ते मताववा भाटे सूत्र आहे छे - 'संखतल जाव' શંખના તળિયા સરખા અહિંયા યાવત્ પદથી નિળ દહીંની સમાન ગાયના દૂધના ફીની સમાન ચાંદીના ઢગલાની સમાન એ સફેદ છે. એ સ્તૂપ સર્વાત્મના રત્નમય છે. અચ્છ યાવત્ પ્રતિરૂપ ઈત્યાદિ વિશેષણા પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે સમજી લેવાં. એ વન मडियां सुधी श्रद्धा ४२वानु छे ? यो भाटे सूत्रधार आहे . 'अट्ठट्ठ मंगलगा' माई
| SR No. | 009346 |
| Book Title | Jambudwip Pragnaptisutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 803 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 67 MB |